Hội thảo Vận hành hợp lý liên hồ chứa, giảm lũ cho hạ du

Ảnh: TL

Gần 100 đại biểu là lãnh đạo UBND, Thường trực Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão của 10 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên ( từ Thừa Thiên- Huế đến Đắk Nông); đại diện các Bộ: Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan chức năng Trung ương và các chủ hồ chứa lớn như: sông Vu Gia- Thu Bồn ( Quảng Nam), sông Kôn- Hà Thanh ( Bình Định) Sê San, Sêrêpôk và sông Ba...

Tại hội thảo, đã có 12 báo cáo của các chuyên gia của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đại học thủy lợi Hà Nội và lãnh đạo UBND một số tỉnh trong khu vực miền Trung-Tây Nguyên trình bày, như: Tương quan giữa vấn đề quy hoạch nguồn nước và phát triển nóng thủy điện khu vực miền Trung- Tây Nguyên và giải pháp để vận hành hồ chứa hiệu quả, góp phần giảm thiểu thiệt hại thiên tai của Giáo sư- Tiến sỹ Hà Văn Khối (Đại học Thủy lợi Hà Nội); Những cơ sở căn bản để Cục Quản lý tài nguyên nước ( Bộ Tài nguyên và Môi trường) soạn thảo qui trình vận hành hồ chứa và tính ưu việt của qui trình do Phó cục trưởng Cục quản lý Bộ Tài Nguyên và Môi trường và Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh; Năng lực Dự báo khí hậu và thời tiết của Đài khí tượng thủy văn hiện nay và những kiến nghị trong công tác phối hợp thông tin trong xả lũ, dự báo thủy văn hạ lưu, tăng cường xây dựng mạng lưới quan trắc của ông Đinh Phùng Bảo, Phó Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn Trung Trung bộ; Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo, vận hành các hồ thủy lợi, thủy điện trong phòng chống bão lụt trên hệ thống sông Kôn- Hà Thanh và hồ thủy lợi Định Bình của bà Trần Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định; Thuận lợi- thách thức của Doanh nghiệp thủy điện trước cơ chế vận hành liên hồ chứa và Vấn đề phối hợp thông tin trong điều hành phòng chống lụt bão và thách thức đối với địa phương vùng hạ du của ông Nguyễn Sự, Bí thư Thành ủy Hội An (Quảng Nam)…

Qua các báo cáo được trình bày tại hội thảo đã phân tích sâu sắc về các thuận lợi, khó khăn như: Quy trình vận hành liên hồ chưa mới được ban hành đã nâng cao trách nhiệm của các chủ hồ chứa với vùng hạ du và tăng quyền điều hành của chính quyền địa phương trong việc cắt lũ và cung cấp nước cho hạ du.

Khó khăn là vị trí địa lý, địa hình ngắn dốc, điều kiện khí hậu khắc nghiệt, bất lợi; xu thế, thách thức khách quan là những năm gần đây những biến đổi bất thường về khí hậu ngày càng rõ rệt và thiên tai bất thường, ác liệt tác động tiêu cực đến môi trường và dân sinh của nhân dân trong khu vực ngày càng trầm trọng. Xu thế khách quan, chủ quan: Năng lực về quản lý, theo dỏi và vận hành hồ đập tại Việt Nam còn nhiều bất cập chưa thể khắc phục được ngay; thời gian vận hành liên hồ chứa còn ít nên chưa có sự chuẩn bị của địa phương, nhất là thực thi trách nhiệm của Trưởng ban chỉ huy phòng chống lụt bão- tìm kiếm cứu nạn tỉnh trong hài hoà lợi ích phát điện và dân sinh trong những trận mưa bão gây lũ lớn...

Kết luận hội thảo, một số giải pháp được ban tổ chức đề xuất và kiến nghị; trong đó, giải pháp trước mắt là tiếp tục xây dựng cơ chế phối hợp cụ thể giữa các hồ, giữa các địa phương, của các Bộ, ngành Trung ương trong việc chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát việc thực hiện qui trình của các chủ hồ chứa và các cơ quan liên quan, nhất là lưu vực sông liên tỉnh và đánh giá, rút kinh nghiệm kịp thời qua những đợt mưa, lũ lớn. Công tác quan trắc dự báo giữ vai trò đặc biệt quan trọng nên cần đầu tư, nâng cao công tác dự báo chuẩn xác; cần bổ sung và tăng dày các trạm đo mưa và đảm bảo việc giám sát lượng mưa của lưu vực. Tăng cường nguồn nhân lực, nhất là cán bộ chuyên môn cao. Các tỉnh cần ưu tiên xây dựng các dự án cảnh báo sớm ngập lụ hạ du dựa vào cộng đồng.

Gỉai pháp lâu dài là tiếp tục đẩy mạnh trồng rừng, nâng độ che phủ rừng và sử dụng hợp lý tài nguyên đất nhằm điều hòa nguồn nước, giảm lũ và tăng lưu lượng mùa kiệt; Xây dựng mục tiêu sử dụng nước tiết kiệm trong tất cả đối tượng sử dụng nước: nông nghiệp - công nghiệp - đô thị - dịch vụ ..có hiệu quả hơn. Đầu tư cho công tác qui hoạch phát triển tổng hợp theo lưu vực sông và cần sự cân nhắc trong dầu tư xây dựng cở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế- xã hội.