Sự cố tràn "bùn màu đỏ": Chuyên gia "giật mình"

Sự cố tràn bùn đỏ tại Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng vào khoảng 3g30 sáng 8/10, đê phụ của hồ thải quặng đuôi số 5 thuộc Nhà máy tuyển quặng bauxite, dự án bauxite-nhôm Tân Rai tại Bảo Lâm tỉnh Lâm Đồng, đã bị vỡ. Giới chuyên gia, nhà khoa học thì tỏ ra lo lắng, còn phía chủ đầu tư lại cho rằng không đáng ngại.

Chuyên gia lo

Đã có khoảng 5.000 mét khối nước và bùn đỏ trôi ra ngoài sau đó tràn xuống mặt đường nội bộ dẫn vào Xí nghiệp mỏ tuyển bauxiteTân Rai, sau đó đổ xuống hồ Cai Bảng.

Thông tin từ Công ty TNHH một thành viên Nhôm Lâm Đồng xác nhận, hồ thải quặng này có dung tích hơn 2 triệu mét khối, dùng để chứa bùn, nước trong quá trình rửa quặng; không chứa hóa chất và các loại chất độc hại như bùn đỏ.

Tuy nhiên sự cố này đã khiến giới chuyên môn không khỏi lo ngại bởi vấn đề này từng thu hút sự quan tâm của dư luận trong suốt thời gian qua, nhất là hồ chứa bùn đỏ của hai dự án này lại nằm ở trên cao.

Theo PGS.TS Hồ Uy Liêm, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, trước đây các nhà khoa học thuộc VUSTA đã có cảnh báo về vấn đề an toàn hồ chứa.

"Dự án mới chỉ đi vào hoạt động một thời gian ngắn mà đã bị vỡ đê khiến bùn tràn ra ngoài thì quả thật đáng ngại và không nên xem thường", TS Liêm nói.

Có tới 5.000m3 bùn có độ pH khoảng 6/7 tràn ra đường nội bộ và hồ Cai Bảng (Lâm Đồng)

Theo ông Liêm: "Nếu chẳng may đây là hồ bùn đỏ có chứa xút thì quả là đáng sợ. Bởi bùn này chảy xuống sông sẽ ô nhiễm nghiêm trọng. Bùn đỏ chứa xút có thể khiến các loài sinh vật thủy sinh chết, làm cho dòng nước bị nhiễm độc ảnh hưởng cả người sử dụng nước và cây trồng. Nếu ngấm xuống nước lâu ngày cũng rất nguy hiểm".

TS Nguyễn Thành Sơn, Giám đốc BQL các dự án Than ĐBSH-Vinacomin thì cho rằng: Đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh không thể chủ quan với vấn đề an toàn hồ chứa bùn đỏ.

Sở dĩ có lo ngại này là vì các hồ chứa bùn đỏ của thế giới phần lớn nằm ở thấp, hoặc gần bờ biển. Giả sử không may có sự cố thì bùn đỏ cũng chỉ đổ ra biển, thiệt hại không đáng kể. Khi đó bùn đỏ ngấm vào nước biển, độ pH trong bùn đỏ sẽ bị pha loãng.

"Ngược lại hồ chứa bùn đỏ của Tân Rai lại ở trên cao nhưng suất đầu tư đang nhỏ hơn so với thế giới. Do vậy phải hết sức cẩn trọng", TS Sơn nói.

Được biết, Chủ tịch nước vừa yêu cầu Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tập hợp trí thức để một lần nữa đưa ra ý kiến phản biện khách quan.

Theo nguồn tin riêng của Đất Việt dự kiến trong tuần tới nội dung này sẽ được thảo luận.

Nhà đầu tư nói chỉ là bùn màu đỏ, Bộ TNMT bảo tại mưa

Về phía chủ đầu tư, trước đó, Tập đoàn Công nghiệp Than và khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) cho rằng hoàn toàn có thể yên tâm vì hồ chứa được thiết kế vượt mức an toàn.

Còn về sự cố vừa qua,xảy ra, phó Tổng Giám đốc Vinacomin Nguyễn Văn Biên giải thích: “Đúng là nước tràn có màu đỏ nhưng không phải là nước hồ bùn đỏ mà chỉ là nước sau khi tuyển rửa quặng. Nước của hồ được lấy từ hồ Cai Bảng được bơm tuần hoàn tái sử dụng để rửa quặng nguyên khai loại bỏ đất trước khi đi vào sản xuất nên không có hoá chất độc hại”.

Ông cũng trấn an: "Do nước tràn nằm trong khuôn viên nội bộ nhà máy nên không ảnh hưởng gì đến hoa màu và nhà dân xung quanh. Vì không chứa hoá chất nên cũng không ảnh hưởng đến môi trường, môi sinh của hồ Cai Bảng. Còn các hồ bùn đỏ hiện nay vẫn hoạt động bình thường, không có sự cố gì".

Trên TTXVN, ông Nguyễn Văn Thuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất Khoáng sản Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) thì cho rằng: sự cố được cho là do mưa lớn trong nhiều ngày, lượng nước trong hồ thải quặng số 5 không thoát kịp.

"Chưa có cơ sở để kết luận về vấn đề công suất hay thiết kế của hồ", ông Thuấn khẳng định.