Tăng cường năng lực kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất

Cần tăng cường năng lực kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất- Ảnh: TL

Hội thảo được tổ chức nhằm mục tiêu tăng cường năng lực cho các cán bộ quản lý có liên quan đến công tác kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất, đồng thời mở rộng hợp tác với các quốc gia thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương trong công tác kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất xuyên biên giới.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến cho biết: Thời gian gần đây, hiện tượng vận chuyển chất thải và hóa chất xuyên biên giới đã và đang diễn ra hàng ngày trên toàn cầu. Việc này gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho môi trường và sức khỏe của người dân tại các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là các quốc gia Châu Á, trong đó có Việt Nam. Việc tìm ra các biện pháp hiệu quả nhằm kiểm soát chặt chẽ đối với việc vận chuyển, buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất xuyên biên giới là nhu cầu cấp thiết trong thời điểm hiện nay.

Tại Việt Nam, mặc dù Luật Bảo vệ môi trường đã cấm nhập khẩu chất thải nhưng một số loại phế liệu đã được làm sạch vẫn được phép nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Lợi dụng việc này, một số doanh nghiệp đã nhập khẩu bất hợp pháp chất thải vào Việt Nam dưới hình thức khai báo là phế liệu nhập khẩu. Các cơ quan chức năng đã tăng cường theo dõi, kiểm tra, giám sát và đưa ra những quyết định xử lý kịp thời nhưng nhiều doanh nghiệp do chạy theo lợi nhuận vẫn cố tình nhập khẩu bất hợp pháp những lô hàng máy móc không đạt yêu cầu, chất thải nguy hại vào Việt Nam và trốn tránh trách nhiệm khi bị phát hiện.

Các loại hàng nhập khẩu gây ô nhiễm môi trường được phát hiện chủ yếu là phế liệu sắt thép, nhựa, đồng, nhôm chưa được làm sạch; giấy, cao su, silicon, nilon, máy móc, thiết bị cũ lạc hậu hoặc có chứa chất thải nguy hại vượt quá tiêu chuẩn cho phép; hoặc thậm chí toàn bộ lô hàng là chất thải nguy hại… Thành phố Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Quảng Ninh là các địa phương đã phát hiện và xử lý nhiều nhất loại vi phạm này.

Theo Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến, để kiểm soát tốt hơn nữa hoạt động vận chuyển, buôn bán chất thải và hóa chất, đặc biệt là hoạt động nhập khẩu bất hợp pháp vàoViệt Nam, việc nắm rõ và thực thi hiệu quả các Công ước quốc tế cũng như các quy định quốc gia về môi trường là một trong những biện pháp quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe của nhân dân. Thực thi hiệu quả việc này phụ thuộc nhiều vào các cơ quan thực thi ở cấp quốc gia và địa phương, đặc biệt quan trọng là vai trò của lực lượng hải quan, cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường và Sở Tài nguyên và Môi trường các địa phương có cảng biển, cửa khẩu.

Trao đổi về vấn đề này, bà Wanhua Yang, chuyên gia pháp lý Văn phòng Châu Á - Thái Bình Dương (Chương trình Môi trường Liên hiệp quốc) đánh giá cao việc Việt Nam đã và đang xây dựng các Thông tư, Nghị định đối với việc quản lý chất thải và phế liệu. Theo đó, các nhà làm chính sách của Việt Nam đã đưa ra những chế tài xử lý mạnh hơn đối với các đối tượng và hành vi buôn bán chất thải nguy hại. Liên hiệp quốc sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong việc truyền đạt kinh nghiệm, tư vấn xây dựng chính sách hiệu quả nhằm cải thiện hơn nữa đối với những mối nguy hại trong việc nhập khẩu, buôn bán chất thải nguy hại, phế liệu chưa qua kiểm soát, kiểm duyệt.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe và thảo luận nhiều nội dung quan trọng đối với vấn đề kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải nguy hại và hóa chất như: Xu hướng hiện nay trong buôn bán bất hợp pháp các chất thải và hóa chất, phương pháp tiếp cận toàn cầu và khu vực; Tình hình thực hiện các Công ước về môi trường tại Việt Nam; Chính sách pháp luật và quy định về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu tại Việt Nam; Kết quả và kinh nghiệm quốc tế về phòng chống buôn bán trái phép chất thải…