Hà Nam: Tiếng kêu cứu vô vọng bên KCN Đồng Văn

Đám tang người chết vì ung thư ở xã Bạch Thượng

Xuất hiện thêm những ngôi làng ung thư

Mặc dù chưa có một văn bản chính thức nào công bố nguyên nhân tỷ lệ người mắc bệnh ung thư tăng đột biến trong những năm gần đây, nhưng nhiều lãnh đạo xã Bạch Thượng và người dân địa phương này khẳng định rằng: Thủ phạm chính là các nhà máy trong KCN Đồng Văn.

Khói bụi, mùi hôi, nước thải từ các nhà máy trong KCN đang ngày ngày đầu độc cuộc sống người dân Bạch Thượng, lúc ngang nhiên, khi lại tinh vi, xảo quyệt đã đẩy người dân đến cửa tử.

Ông Nguyễn Công Chuẩn, Trạm trưởng Trạm y tế xã Bạch Thượng (huyện Duy Tiên) thống kê: Năm 2013 toàn xã có 11 người chết vì ung thư, đầu năm 2014 đến nay có thêm 6 người chết vì căn bệnh quái ác này. Tuy nhiên đó chưa phải là những con số chính xác nhất, bởi còn có những người mắc bệnh nhưng không có điều kiện đi xét nghiệm, chết âm thầm.

Hôm chúng tôi đến Bạch Thượng, người dân trong xã đang đưa hai chị em bà Nguyễn Thị Hạc và ông Nguyễn Quốc Hựu ra đồng. Cả hai ông bà đều chết vì bệnh ung thư cùng một lượt. Dọc đường ra nghĩa trang, nhiều dấu vết của những đám tang còn rất mới, những cái chết ngày một nhiều mà phần nhiều do bệnh ung thư.

Từ một vùng quê thuần nông, yên bình trước đây, bây giờ Bạch Thượng trở thành nỗi ám ảnh về chết chóc, bệnh tật. Cũng theo thống kê của Trạm y tế xã, không chỉ số người mắc bệnh ung thư ngày một tăng, các bệnh như lao, viêm phổi, bệnh ngoài da ngày càng nhiều. Nguyên nhân, theo người dân lẫn chính quyền, chỉ có thể là do nguồn nước, không khí bị ô nhiễm một cách trầm trọng.

Hai thôn có tỉ lệ người mắc bệnh ung thư cao nhất là Thần Nữ và Văn Phái cũng là những thôn nằm gần với KCN Đồng Văn. Khói bụi bao phủ, nước trong các ao hồ, mương máng quanh làng màu thì nhờ nhờ, mùi thì kinh khủng, không chịu nổi.

Ngô Đức Th, người thôn Thần Nữ dẫn chúng tôi ra chiếc cống đầu làng, nơi mà thời gian vừa rồi người dân phải đắp đê để ngăn nước thải từ KCN xả ra. Nhưng Th bảo, Thần Nữ bây giờ giống như lòng chảo bị bao vây bốn bề bởi các nhà máy.

Kênh tiêu nước thải sinh hoạt A46 của người dân cũng bị các nhà máy chặn mất rồi. Chỉ cần một trận mưa nhỏ thôi cũng bị ngập, nhiều gia đình ngồi trên giường có thể rửa chân. Nói thế thôi, chứ loại nước ấy không ai dám đụng.

Theo quan sát của chúng tôi, nguồn nước trong các mương máng chảy quanh KCN chờ thải ra ngoài có màu đen ngòm và bốc mùi nồng nặc. Mặc dù người dân Thần Nữ đã đắp đê ngăn lại nhưng không ít lần các nhà máy cho người đào để xả trộm.

Khói bụi, chất thải từ các nhà máy đầu độc người dân ở KCN Đồng Văn

Thậm chí, ở khu vực nghĩa địa của thôn cũng bị khoét tường bê tông để xả thải ra. Đào đến đâu, nguồn nước đen ngòm chảy vào ruộng lúa, vào nhà dân đến đó. Lúa chết, cá chết, người mắc bệnh rồi cũng chết. Theo thống kê, thôn Thần Nữ đã có hàng chục trường hợp chết vì bệnh ung thư kể từ khi họ hiến ruộng cho KCN xây nhà máy.

Ngồi trong nhà trưởng thôn Ngô Xuân Thẩm, thỉnh thoảng chúng tôi lại nghe người dân chạy đến kêu Cty đồng KTC xả khói bụi, Cty TĂCN Việt Phương xả mùi hơi ngột ngạt. Những tiếng kêu gào rất thống thiết, nhưng bản thân trưởng thôn Thẩm cũng bất lực.

Ông Thẩm nói rằng, ngày nào cũng vậy, không chỉ 400 hộ dân với hơn 1.000 khẩu của Thần Nữ mà cả xã Bạch Thượng này đang bị Cty đồng KTC và Cty Việt Phương tra tấn khủng khiếp. Mỗi ngày vài lần, khói đồng từ Cty KTC tỏa ra mùi khai khai, màu đen đặc không chịu nổi. Mỗi lần Cty xả khói, trẻ con ho sặc sụa, hầu như đứa nào cũng mắc bệnh về đường hô hấp. Đến bữa cơm nhà nào nhà nấy đóng hết cửa, chăng cả chăn màn lên cửa sổ nhưng nhiều khi cũng không nuốt nổi vì hôi quá.

Báo động nhất là nguồn nước. Cả thôn Thần Nữ mới chỉ có khoảng 30 nhà được sử dụng nước sạch, còn lại đang phải sử dụng nước giếng khoan để ăn uống và sinh hoạt. Trước đây, nguồn nước ngầm của thôn khá trong, nhưng từ khi các nhà máy xả thải, có những lúc bơm lên nước có mùi, nổi váng. Hai năm trở lại đây, nhiều người đàn ông đang khỏe mạnh như ông Hạc, ông Thạc, ông Mỵ, ông Bộc, ông Đong… tự nhiên bị ung thư rồi chết khiến dân tình hoang mang, nhiều người phải đi mua nước sạch về ăn.

“Thanh tra, thanh trẻ, thanh gì?”

Thực trạng một số nhà máy trong KCN Đồng Văn xả thải đầu độc người dân gây bức xúc cho người dân lẫn chính quyền địa phương. Nghe nói, đã có nhiều đoàn thanh tra về kiểm tra môi trường ở các nhà máy nhưng kết quả thế nào thì người dân không được biết. Chính quyền xã Bạch Thượng cũng chỉ nhận được những thông tin chung chung như “các thông số đảm bảo môi trường”, “đạt”.

Ông Bùi Đức Long, Phó Chủ tịch UBND xã Bạch Thượng nói thẳng: Nói đến chuyện KCN xả thải thì chán bớ đời. Nhiều đoàn kiểm tra nói là “đạt”, nhưng nếu bằng mũi thường đã không ngửi được rồi thì đạt cái gì? Tiếp xúc cử tri, ĐBQH tỉnh, HĐND tỉnh, xã đều đã có ý kiến nhưng thật ra vẫn đâu vào đấy.

Còn trưởng thôn Ngô Xuân Thẩm giọng cực kỳ chán nản: Các đoàn thanh tra, kiểm tra chỉ về nhà máy làm việc rồi đi, chưa bao giờ tôi thấy họ xuống gặp dân, nghe dân phản ánh cả. “Xã hội bây giờ, các đoàn kiểm tra về rồi đi, chỉ có dân là khổ", Ngô Xuân Th nói giọng lửng lơ.

Ví dụ như ở Cty đồng KTC. Có hôm một đoàn về kiểm tra, giám sát việc xả thải, Cty họ có hai ống xả nhưng chỉ cho chạy một ống. Đoàn kiểm tra cũng đo đo đạc đạc rồi sau đó có thông báo cho xã là vẫn đảm bảo tiêu chuẩn cho phép. Thế thì xã chịu rồi. Con em chúng tôi làm trong công ty nói rằng, phía Cty KTC có xây hẳn một hệ thống lọc khí bằng bể nước, nhưng mục đích chính là để sử dụng những khi có đoàn kiểm tra.

Danh sách người chết vì ung thư ở Bạch Thượng ngày một tăng

Mỗi lần có đoàn kiểm tra thường thông báo trước mấy ngày, Cty cho chạy hệ thống, được vài hôm im im lại xả thẳng ra môi trường. Dân lại khổ. Những lúc họ xả, ngồi ở trụ sở ủy ban, cách hàng cây số mà mùi vẫn cứ nồng nặc. Năm ngoái, một công nhân trong Cty đồng KTC không hiểu vì ngộ độc hay sốc khí, tự nhiên ngất xỉu rồi chết trên đường đi cấp cứu?

Rồi đến chuyện nước thải. KCN Đồng Văn có một hệ thống xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường. Không hiểu họ đã xử lý kiểu gì, theo công nghệ nào mà nước vẫn cứ đen sì, bốc mùi hôi thối? Những khi ấy, người dân kêu mạnh quá nên UBND xã Bạch Thượng cho người đến kiểm tra.

Đích thân ông Long dẫn cán bộ xã chạy ra bắt quả tang xả thải nhưng KCN Đồng Văn I đổ cho Đồng Văn II. Kêu cả đại diện BQL hai bên ra họ vẫn cứ đổ cho nhau xem như không biết. Ngay cả cán bộ xã cũng không được phép vào các nhà máy kiểm tra nên cuối cùng họ phải “tự mình cứu lấy mình” bằng cách cho dân đập mương máng, đắp đất chặn nước thải tràn vào đồng ruộng và khu dân cư.

Quyết liệt hết sức nhưng mà cũng không thoát được. Lợi dụng những lúc trời mưa, các nhà máy đồng loạt xả thải, nước thải tràn lênh láng, ập vào làng, chẳng có cách gì để chặn.

“Cứ có mưa là y như rằng nước thải đen ngòm từ KCN chảy ra. Nước sông Nông Giang chảy vòng quanh xã tràn vào hòa trộn nhau thành một màu đen kịt, bốc mùi hôi thối. Sinh hoạt rất khổ sở, cá chết trắng mặt sông. Mỗi lần như thế dòng sông như bị quét sạch. Từ 3 – 4 năm trở lại đây, trong đồng, cua tôm cá không còn, chỉ còn cá rô phi, dọn bể là sống được”, PCT Long bức xúc.

Theo thống kê, người dân xã Bạch Thượng đã mất hơn 65% diện tích đất nông nghiệp cho các nhà máy. Đáng buồn ở chỗ, những thôn mất hết 100% như Thần Nữ, thôn Ngũ, thôn Nội... lại là những nơi có nhiều người bị bệnh ung thư. Ví dụ như thôn Văn Phái, thôn Thần Nữ, có tháng một thôn có tới 4 người chết vì ung thư phổi, ung thư vòm họng, dạ dày.

Đáng báo động hơn, số lượng chết vì ung thư ngày càng tăng còn độ tuổi ngày càng trẻ. “Hôm đưa ma cụ thân sinh nhà tôi mới đây, chôn cất cho cụ xong tôi ngồi đếm, chỉ mới sơ sơ thôi mà trong nghĩa trang thôn Văn Phái đã có tới 21 người chết vì bệnh ung thư chưa được bốc mộ”, ông Long nói giọng đầy âu lo.