Quốc hội chỉ thẳng nhiều điểm chưa được của bauxite Tây Nguyên

Ông Nguyễn Văn Phúc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã trả lời liên quan đến những tiếp thu phản biện vào Nghị quyết do Ủy ban thường vụ QH vừa ban hành về nội dung giám sát “hiệu quả tổng thể về kinh tế, xã hội gắn với đảm bảo an ninh - quốc phòng của hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Than - khoáng sản VN làm chủ đầu tư”.

Thời gian qua hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ đều là các dự án gây ra nhiều tranh cãi về việc nên tiếp tục hay dừng lại.

Vẫn còn nhiều băn khoăn liên quan đến hiệu quả hai dự án bauxite Tây Nguyên 

Theo ông Phúc, Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã nêu những mặt được chưa được của dự án, chỉ ra nguyên nhân và đề ra yêu cầu đối với Chính phủ, các bộ ngành, địa phương trong việc tiếp tục triển khai hai dự án bauxite ở Tây Nguyên.

Ông Phúc cho biết thêm: "Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng chưa quyết định trong Nghị quyết mà yêu cầu chủ đầu tư tiếp tục nghiên cứu sau đó trình ra Ủy ban thường vụ Quốc hội. Những gì thuộc thẩm quyền thì Ủy ban sẽ quyết định, còn những vấn đề như là xin giảm thuế thì phải trình ra Quốc hội xin ý kiến".

Hiện Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư tăng cường công tác quản trị, cải tiến kỹ thuật, sớm tiếp cận và làm chủ công nghệ, thiết bị của hai dự án; quản lý vận hành, tổ chức sản xuất tốt để giảm chi phí, hạ giá thành, nâng cao hiệu quả kinh tế của hai dự án.

Nghị quyết cũng nêu rõ Chính phủ chỉ đạo xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc, có chính sách tiếp tục hỗ trợ việc thực hiện hai dự án; đẩy nhanh tiến độ sản xuất tinh quặng sắt từ phế thải bùn đỏ để vừa nâng cao hiệu quả kinh tế vừa góp phần giải quyết vấn đề môi trường của hai dự án.

Theo ông Phúc, đây là hai dự án thí điểm nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn yêu cầu Chính phủ rà soát tổng thể quá trình triển khai hai dự án, đánh giá tác động toàn diện đến kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, môi trường, văn hóa..., có giải pháp, biện pháp phù hợp làm cho dự án an toàn, hiệu quả.

"Sau đó Ủy ban thường vụ yêu cầu chủ đầu tư tổng kết báo cáo lại Quốc hội để quyết định những chủ trương tiếp theo", ông Phúc nói.

Trước đó vào tháng 2/2014, báo cáo của Bộ Công thương đánh giá nhà máy alumin Tân Rai sẽ lỗ đến 2015, mức lỗ từ 176 đến 258 tỉ đồng/năm; nhà máy alumin Nhân Cơ sẽ lỗ từ năm 2015 đến tận 2020.

Sau đó, báo cáo bổ sung trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 17/5, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng nói: Đa số thiết bị cho cả hai dự án có xuất xứ từ Trung Quốc. Nhưng một số thiết bị đòi hỏi chất lượng cao đã mua từ châu Âu. Toàn bộ thiết bị khi vào dự án đều được kiểm tra, đánh giá chặt chẽ. Sản phẩm alumin sản xuất ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó.

“Hai dự án đều có hiệu quả kinh tế tuy không cao", ông Hưng cho biết.

Theo đó Bộ Công thương đề nghị giảm phí môi trường, thuế tài nguyên, áp thuế giá trị gia tăng 0%, chỉ thuê đất có thời hạn của dân thay vì đền bù... để tăng hiệu quả dự án, giảm lỗ.