Hà Tiên: Đổi thay ở ấp Việt Nam

Tôm vừa đánh bắt lên đã được thương lái đến mua tận nơi. Ảnh chụp tại khu phố 3, phường Pháo Đài

ẤP VIỆT NAM THỜI CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI\

Ấp Việt Nam trước đây thuộc xã Mỹ Đức, nay thuộc phường Pháo Đài. Theo nhà nghiên cứu Trương Thanh Hùng - nguyên Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Kiên Giang, tên gọi ấp Việt Nam do cách gọi quen của người dân địa phương. Trước đây, khu vực xã Mỹ Đức chủ yếu đồng bào dân tộc Khmer và Hoa sinh sống. Riêng khu vực xóm Bãi Nò có nhiều người Kinh sinh sống. Xóm này, ban đầu được người dân gọi là xóm Việt Nam, sau này thành lập ấp Việt Nam.

Theo dự thảo lịch sử Đảng bộ xã Mỹ Đức anh hùng, giữa năm 1977, bọn phản động Pôn Pốt bắt đầu pháo kích sang đất ta, thậm chí bắn hàng ngàn quả đạn pháo 105, 155 ly vào thị trấn Hà Tiên và đưa quân lấn sang biên giới cướp bóc, đốt nhà, giết người. Ngày 28-12-1977, bọn Khmer Đo mở đợt tấn công ta trên toàn tuyến biên giới. Huyện Hà Tiên chỉ đạo nhân dân Mỹ Đức sơ tán về phía sau nhưng vẫn còn một bộ phận cố bám lại vì không muốn rời bỏ nhà cửa, ruộng vườn ở Bãi Nò, Giếng Tượng. Đêm 13, rạng 14-3-1978, quân Khmer Đỏ pháo kích dữ dội vào thị trấn Hà Tiên, đồng thời đưa quân bằng đường biển vào Xóm Eo, Mũi Nai đánh vào Giếng Tượng. Từ biên giới Xà Xía, chúng đánh vào Thạch Động, thảm sát 134 người dân vô tội. Tuy được trang bị vũ khí tự vệ, nhưng do địch tấn công quá bất ngờ, nên lực lượng tự vệ không kịp chống trả. Một trong những người có người thân bị sát hại bởi bọn phản động Pôn Pốt, ông Lộc Lon, ngụ khu phố 2, phường Pháo Đài (mất đến 7 người thân cùng một lúc), nhớ lại: “Năm 1978, tại Xóm Eo (nay là khu phố 3, phường Pháo Đài), khoảng 3 giờ sáng, gia đình tôi đang ngủ. Lúc ấy, nghe tiếng súng của bọn Pôn Pốt trước cửa nhà, tôi bật dậy, đi cửa sau, chạy thục mạng về phía xóm Bãi Nò, vì ở đó có bộ đội. Cha, mẹ và 5 đứa em của tôi bị tàn sát dã man. một tuần sau, tôi cùng bộ đội và bà con quay lại Xóm Eo tìm xác người thân. Cảnh tượng hoang tàn, mùi hôi thối bốc lên, tất cả xác nạn nhân đều biến dạng, chỉ nhận dạng người thân qua quần áo. Sau khi chôn cất người thân xong, tôi làm du kích xã rồi đăng ký đi bộ đội”.

Sáng 14-3-1978, gần hết nhân dân thị trấn Hà Tiên được sơ tán qua xã Thuận Yên (Hà Tiên), chỉ còn lại lực lượng du kích bám địa bàn giữ gìn tài sản của đồng bào. Ngày 7-1-1979, đất nước Campuchia giải phóng, thoát khỏi họa diệt chủng do bọn phản động Pôn Pốt Iêng Xari gây ra. Bấy giờ, người dân ấp Việt Nam trở về khắc phục hậu quả chiến tranh, tổ chức sản xuất, cải thiện lại cuộc sống. Năm 1998, thị xã Hà Tiên được thành lập, tách ra từ huyện Hà Tiên. Địa giới hành chính của xã Mỹ Đức có sự thay đổi, ấp Việt Nam, cả khu du lịch Mũi Nai được giao cho phường Pháo Đài đến nay.

DIỆN MẠO MỚI

Các em học sinh trường Tiểu học Pháo Đài 2 giờ tan học.

Dạo quanh khu vực Bãi Nò thuộc khu phố 2, phường Pháo Đài, nghe sóng biển vỗ rì rào, ngắm những chiếc ghe cào bập bềnh theo từng cơn sóng biển cảm giác thật bình yên. Dọc theo các tuyến đường bêtông liên khu phố, nhiều ngôi nhà tường, mái lợp tol mọc lên, tô thêm bức tranh trù phú của địa phương. Đang bận rộn với công việc xây nhà mới, ông Lý Sơn Thạch, ngụ tổ 9, khu phố 2, phấn khởi: “Trước đây, nông dân ở đây chỉ biết làm lúa 1 vụ/năm, không hiểu nhiều về khoa học kỹ thuật. Từ khi thành lập TX. Hà Tiên đến nay, giao thông mở rộng, một số hộ chuyển sang buôn bán ở các khu du lịch. Ngoài ra, một số hộ được Nhà nước cho vay vốn, đóng được ghe đánh bắt hải sản. Nông dân ngày càng biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào canh tác lúa. Nhờ vậy, đời sống bà con ổn định hơn. Hiện 90% hộ dân xóm này có nhà tường kiên cố, xe gắn máy, tivi...”. Mấy mươi năm qua, cùng với nhân dân TX. Hà Tiên, nhân dân phường Pháo Đài cần cù, chịu khó làm ăn, vừa cải thiện kinh tế gia đình, vừa xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Đồng chí Lâm Sim Hải - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Pháo Đài, cho biết: “Ấp Việt Nam trước đây chỉ có 3 gia đình có xe đạp. Nay gia đình nào cũng có xe gắn máy, đủ tiện nghi. Giao thông thuận tiện, nên sản phẩm hải sản vừa đánh bắt, thương lái đến mua tại chỗ. Khi TX. Hà Tiên được thành lập, phường Pháo Đài được lãnh đạo thị xã quan tâm, đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là các khu du lịch Mũi Nai, Núi Đèn, các tuyến dân cư dọc tỉnh lộ 28...”.

Theo đồng chí Lâm Sim Hải, ngoài khu phố 1 có vị trí ở trung tâm thị xã, hiện còn một số hộ dân thuộc khu phố 2 và khu phố 3 chưa có điện, nước. Phường Pháo Đài đang đề nghị TX. Hà Tiên từng bước đầu tư, kéo điện, nước về cho bà con. Là địa phương có tiềm năng lớn về du lịch, nếu được khai thác đúng mức, thêm sự phát triển của khu đô thị mới, phường Pháo Đài sẽ có bước phát triển nhiều hơn.