Quảng Nam: Xây dựng phương án giảm nhẹ thiệt hại vùng hạ du công trình thủy điện

Ảnh minh họa: IE

Hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 nằm ở thượng lưu sông Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam . Trong những năm gần đây, do lũ lớn thường xuyên xảy ra kết hợp với hiện tượng biến đổi khí hậu nghiêm trọng nên việc nghiên cứu sóng vỡ đập hệ thống hồ chứa trên sông Tranh trong điều kiện bất lợi về mưa lũ là hết sức cần thiết nhằm phòng ngừa và đề xuất những biện pháp diễn tập ứng phó nếu sự cố xảy ra.

Để đáp ứng yêu cầu này, từ tháng 7/2012, Công ty thủy điện Sông Tranh phối hợp với Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 tiến hành thu thập số liệu thủy văn, khảo sát địa hình để triển khai thực hiện tính toán xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du ứng với các tình huống vỡ đập thủy điện Sông Tranh 2.

Để công tác tính toán xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du trong trường hợp xả lũ khẩn cấp và các tình huống vỡ đập đạt kết quả cao nhất, Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 đã thuê 2 chuyên gia nước ngoài chuyên ngành về vấn đề này để cùng tính toán với các chuyên gia Việt Nam. Với các tài liệu đã thu thập được và sử dụng các phần mềm tính toán tiên tiến của các nước phát triển cũng như các ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong nước, đến nay Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 đã xây dựng Bản đồ ngập lụt hạ du với các tình huống vỡ đập, báo cáo tính toán xả lũ và bản đồ ngập lụt hạ du theo 6 tầng suất để trình cơ quan chức năng. 

Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 và các chuyên gia trong nước và nước ngoài đã nghiên cứu, tính toán 10 kịch bản vỡ đập tiềm năng cho đập chính và đập đất; 20 kịch bản thời gian vỡ đập khác nhau trên cơ sở phân tích, đánh giá, lựa chọn các dạng vỡ tiềm năng theo đặc điểm tự nhiên, điều kiện địa chất nền đập và khu vực hồ chứa được cập nhật và thông số kỹ thuật của công trình thủy điện Sông Tranh 2; xây dựng 6 kịch bản tính toán với dòng chảy tự nhiên khi không có hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2. Với các kịch bản, phương án đã tính toán, các chuyên gia đã chọn kịch bản vỡ đập đất (phương án 7).

Đây là kịch bản có tiềm năng dễ xảy ra hơn so với các kịch bản khác đã tính toán, do đập đất có nguy cơ vỡ cao hơn so với đập bê tông đầm lăn trong các trường hợp xảy ra các trận lũ đặc biệt lớn. Cụ thể là, nếu đập đất có các thông số kỹ thuật như sau bị vỡ: cao trình đáy vết lở 156 mét, bề rộng đáy bị vỡ rộng 150 mét, mức nước trong hồ ở cao trình 175 mét, thời gian vỡ đập là 5 giờ 40 phút, lưu lượng nước lớn nhất tại trạm thủy văn Nông Sơn là 7.288 m3/giây. Với tình huống như trên, Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 đã có kết quả tính toán xây dựng bản đồ trong tình huống xả lũ khẩn cấp với các tần suất thiết kế là 0,1%; 0,5%; 1%; 3%; 5% và 10%. Trên cơ sở các kết quả tính toán xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du trong trường hợp xả lũ khẩn cấp và trong tình huống vỡ đập, Công ty tủy điện Sông Tranh kiến nghị chọn phương án ngập lụt trong trường hợp xả lũ khẩn cấp với tầng suất 1% để xây dựng phương án phòng chống lũ lụt và tổ chức diễn tập ứng phó. 

Ngoài báo cáo của Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 và Công ty thủy điện Sông Tranh, các địa phương trong vùng ngập lụt vùng hạ du thủy điện Sông Tranh còn đóng góp những ý kiến sát thực từ thực tiễn công tác phòng chống lũ lụt trong mùa mưa, những kiến nghị về công tác vận hành hồ chứa thủy điện, công tác xả lũ, công tác cung cấp thông tin tránh lũ cho nhân dân trong mùa mưa lũ… để các cơ quan chuyên môn xây dựng hoàn thiện kịch bản xây dựng phương án giảm nhẹ thiệt hại vùng hạ du công trình thủy điện trong thời gian tới.