Lũ lụt ở Anh, hạn hán ở California: Có mối liên hệ?

Những ngôi nhà gần sông Thames bị ngập nước lũ một tuần sau khi con sông vỡ bờ ngày 10, tháng 2, 2014.- Ảnh: Peter Macdlarmid, Getty Images

Mùa đông năm nay, thời tiết vô cùng khắc nghiệt. California đã có năm khô hạn nhất trong 119 năm trở lại đây với lớp băng tuyết Sierra ít hơn một phần ba bình thường.

Đợt rét hồi tháng Một ở miền Đông tàn vào hai phần ba của nước Mĩ đã làm nhiệt độ giảm mạnh từ 20 đến 40 độ F (11-22 độ C), dưới mức trung bình. Trong khi đó, Đại Tây Dương, Anh và xứ Wales trải qua một trong những thời kỳ ẩm ướt nhất trong 248 năm.

Hạn hán. Rét mướt. Mưa liên miên và lũ lụt. Nhìn bề ngoài, dường như chúng chỉ là hiện tượng thời tiết xấu. Nhưng một số nhà nghiên cứu cho rằng nguyên nhân của những hiện tượng này  là biến đổi khí hậu.

Jennifer Francis, một nhà khoa học khí quyển tại Đại học Rutgers, New Jersey, cho rằng các hiện tượng thời tiết như rét mướt, hạn hán, lũ lụt có liên quan tới sự khuếch đại nhiệt độ ở Bắc Cực, nhiệt độ tăng nhanh ở phía bắc nơi nóng lên nhanh nhất trên Trái Đất. Khi Bắc Cực nóng lên, sự khác biệt về nhiệt độ giữa nó và vĩ độ thấp làm suy yếu đới gió tây của dòng khí địa cực. Thay vì thổi thẳng từ Tây sang Đông, các dòng khí giờ đây lượn vòng quanh Bắc bán cầu.

Khi điều này xảy ra, “các hiện tượng thời tiết có xu hướng thay đổi chậm hơn” Francis cho biết. Năm 2012 ,cô và Stephen Vavrus xuất bản một bài báo cho rằng dòng khí địa cực đổi chiều và thổi chậm hơn có thể dẫn đến thời tiết khắc nghiệt kéo dài, chẳng hạn như hạn hán, lũ lụt, những đợt gió lạnh, và sóng nhiệt.

“Mùa đông này là một ví dụ điển hình”, Francis nói. “Một sự thay đổi lớn hướng về phía Bắc của khối khí đã khiến Alaska nóng lên. Điều này đã ngăn chặn cơn bão Thái Bình Dương đi vào California và góp phần khiến khí hậu khô hơn. Sau đó, nó đi về hướng nam qua hai phần ba miền Đông nước Mĩ, nó lại mang không khí lạnh Bắc cực tới đây”.

Ở Đại Tây Dương , hướng đi của khối khí địa cực đi xa hơn về phía nam và gần với khối khí cận nhiệt đới, khối khí này thổi ở độ cao hơn và mang rất nhiều hơi ẩm. “ Khi điều này xảy ra, các cơn bão lớn là kết quả tất yếu”.- Francis cho biết.

Nước Anh phải gánh chịu những trận mưa lớn, gió mạnh và sóng cao dẫn đến ngập lụt. Trong một báo cáo được phát hành trong tháng này, cơ quan cảnh sát Anh quốc nhận thấy rằng “những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt ... có liên quan đến sự đổi hướng liên tục của dòng khí địa cực trên Thái Bình Dương và Bắc Mỹ”. Những sự thay đổi tương tự cũng làm thời tiết ấm áp tại Sochi nơi Thế vận hội mùa đông diễn ra.