Trách nhiệm Hội đồng thẩm định ĐTM đến đâu?

TS Lâm Ngọc Tuấn, trưởng Khoa Môi trường Đại học Đà Lạt: "Với cách làm như hiện nay, không tin ĐTM có thể ngăn ngừa ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên"- Ảnh minh hoạ IE

Trong hội thảo “Sự tham gia của báo chí,cộng đồng và các tổ chức xã hội trong thúc đẩy công khai thông tin, tham vấn ý kiến và giám sát môi trường trong các dự án phát triển” tại TP Đà Nẵng hôm 14-1, TS Lâm Ngọc Tuấn, trưởng Khoa Môi trường Đại học Đà Lạt đã nói rằng, với cách làm như hiện nay, ông không tin ĐTM có thể ngăn ngừa ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên. "Sau báo cáo ĐTM (để phản biện) là... phong bì. Tôi đã không nhận lời tham gia Hội đồng thẩm định ĐTM nào nữa" – ông Tuấn nói.

Trước đó, trên các phương tiện thông tin, nhiều nhà khoa học có "thâm niên" ở Hội đồng thẩm định ĐTM cũng cho rằng: chất lượng ĐTM thấp và chủ yếu là sao chép. Nhưng tại sao nó lại dễ dàng "qua mặt" Hội đồng thẩm định? Sau thẩm định xong, Hội đồng "tự giải thể" và hết trách nhiệm? 

Lý giải điều này, nhiều nhà khoa học và quản lý môi trường cho rằng, ý chí lãnh đạo và chủ trương của địa phương đã "thắng" các ý kiến chuyên môn.    

Về phương diện pháp lý, Luật BVMT 2005 cũng không quy định trách nhiệm của Hội đồng thẩm định ĐTM sau khi đã phê duyệt.    

Bên cạnh thẩm định, luật BVMT 2005 quy định, trước khi dự án đi vào vận hành, phải có "xác nhận việc thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường" của cơ quan quản lý môi trường. Nhưng gần đây, Bộ TN&MT đề xuất... bỏ quy định hậu thẩm định ĐTM! Vì như lý giải của Bộ, có chưa đến 10% dự án được hậu thẩm định ĐTM.

Điều này cho thấy, hiệu quả và trách nhiệm của hội đồng thẩm định ĐTM còn gắn liền với hiệu quả giảm sát hậu thẩm định. Nếu cơ quan quản lý môi trường buông lỏng giám sát, các cam kết trong ĐTM – cơ sở để Hội đồng thẩm định thông qua, sẽ không có ý nghĩa. 

Do đó, Luật BVMT 2005 sửa đổi cần mở rộng quy định về Hội đồng thẩm định ĐTM. Các dự án có cam kết giải pháp bảo vệ môi trường, công trình xử lý chất thải... thì cơ quan quản lý môi trường và Hội đồng thẩm định phải kiểm tra, xác nhận trước khi dự án đi vào vận hành.