Sân bay quốc tế vẫn ế

Cảnh vắng vẻ, buồn tẻ tại sân bay quốc tế Cần Thơ - Ảnh: Mai Vọng

Sân bay Liên Khương hiện cũng chỉ đón các chuyến bay nội địa - Ảnh: Diệp Đức Minh

Đầu tư quốc tế để bay... nội địa

Đến sân bay Cần Thơ vào buổi chiều, sau khi tất cả hành khách trên chuyến bay cuối cùng trong ngày rời khỏi sân bay mới thấy cảnh buồn tẻ của cảng hàng không quốc tế này. Nhân viên dọn dẹp vệ sinh trước sân bay cho biết mỗi ngày chỉ có 3 chuyến bay khứ hồi, gồm 2 chuyến đến Hà Nội và 1 chuyến đến Phú Quốc. Trước đây sân bay còn có chuyến bay đến TP.HCM - Cần Thơ - Phú Quốc, nhưng do ế khách nên đã ngưng chuyến.

Trong tổng số lượng hành khách thông qua mạng lưới hàng cảng hàng không cả nước gần 45 triệu hành khách, thì Tân Sơn Nhất đã chiếm tới 20 triệu khách, Nội Bài hơn 12 triệu khách.

Theo quy hoạch, giai đoạn 2010 - 2015 sân bay Liên Khương sẽ có đón các chuyến bay quốc tế. Mới đây, Lâm Đồng cũng đã đề nghị Bộ GTVT mở đường bay quốc tế Đà Lạt - Singapore. Trước đó, cuối năm 2009, Liên Khương đã được nâng cấp và xây dựng nhà ga mới với hai ga quốc tế và quốc nội riêng biệt, có khả năng đáp ứng 1,5 - 2 triệu khách mỗi năm. Nhà ga này cũng đạt tiêu chuẩn cấp 4B theo quy định của Hiệp hội Hàng không quốc tế (ICAO). Nhưng trên thực tế, tới thời điểm này, khả năng khai thác các chuyến bay quốc tế từ sân bay này vẫn bỏ ngỏ.

Tương tự, cuối năm 2012, cảng hàng không quốc tế Phú Quốc cũng chính thức khánh thành, tổng mức đầu tư 3.000 tỉ đồng, có khả năng đón hơn 3 triệu lượt khách/năm. Là sân bay xây mới hoàn toàn, các hạng mục như đường băng, nhà ga hành khách, phòng chờ… đều được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế. Định hướng của sân bay này là mở các đường bay kết nối tới Singapore, Hồng Kông, Thái Lan, Malaysia phục vụ cho nhu cầu luân chuyển khách du lịch trọn gói đến Phú Quốc. Đặc biệt là lượng khách doanh thu cao với nhu cầu tránh đông, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, dưỡng lão từ châu Âu như Nga, Đông Âu, Tây Âu, từ Bắc Á như Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan.

Tuy nhiên, theo ông Lại Xuân Thanh, Cục trưởng Cục Hàng không VN, dù một số hãng hàng không quốc tế quan tâm đến đường bay thẳng Phú Quốc, nhưng tới nay Cục vẫn chưa nhận được đề nghị chính thức, do lo ngại hạ tầng du lịch Phú Quốc chưa đáp ứng được. Ngay cả các chuyến bay nội địa, số lượng hành khách qua sân bay cũng chỉ mới đạt xấp xỉ 1/4 công suất thiết kế.

Vẫn thêm sân bay quốc tế mới

Theo ông Lại Xuân Thanh, việc có phát triển các đường bay quốc tế hay không còn phụ thuộc vào thị trường, các hãng hàng không có nhu cầu hay không. Sân bay Cam Ranh nhu cầu quốc tế rất lớn, nhưng các sân bay còn lại nhu cầu bay thẳng quốc tế không nhiều.

Đề cập tới vấn đề có lãng phí không khi đầu tư sân bay quốc tế nhưng chỉ khai thác nội địa, ông Thanh cho rằng, tiêu chuẩn khai thác sân bay quốc tế và nội địa giống nhau, khác nhau ở một số hạng mục đầu tư thêm để tiếp nhận đường bay quốc tế thẳng xuống, nên việc đầu tư nâng cấp các cảng không lãng phí.

Để tìm khách cho các sân bay, Bộ GTVT, Cục Hàng không VN cũng đã phải ra tay tổ chức nhiều hội nghị xúc tiến, thu hút các hãng hàng không quốc tế. Nhiều ưu đãi cũng đã được đưa ra như chính sách giảm dần sự điều tiết với vận tải hàng không, phát triển thị trường theo hướng mở hơn, gắn liền với khu vực và thế giới. Thậm chí, để khuyến khích các hãng hàng không quốc tế đến với 5 sân bay quốc tế Cam Ranh, Phú Bài, Liên Khương, Cần Thơ, Phú Quốc, sẽ có những chính sách cụ thể như tạo điều kiện tối đa về quyền vận chuyển, chính sách giá, điều kiện thương mại, khai thác… Nhưng thực tế như nói trên, trừ Cam Ranh, 4 sân bay còn lại vẫn ế ẩm.

Mặc dù vậy, một số sân bay khác cũng đang tính tới việc nâng cấp thành sân bay quốc tế như sân bay Vinh (Nghệ An), Cát Bi (Hải Phòng). Theo ông Thanh, việc nâng cấp sân bay Vinh do nhu cầu thị trường lớn nên Vietnam Airlines đề nghị mở đường bay Vinh - Viêng Chăn (Lào). Tuy nhiên, dư luận cũng đang đặt câu hỏi, đầu tư thêm hàng trăm tỉ đồng cho một đường bay quốc tế liệu có lãng phí?

Theo một chuyên gia trong ngành, việc đầu tư thành sân bay quốc tế hay không lại cần cân nhắc kỹ, dựa trên cung - cầu thị trường, cũng như phải có sự đồng bộ giữa nhu cầu thị trường và hạ tầng, du lịch của địa phương.