Hà Nam:Công ty Phương Nam tinh chế đất hiếm gây ô nhiễm môi trường?

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, nước rò rỉ từ Công ty ra ruộng và mương nước bên cạnh đã làm cá chết nhiều, nước đóng váng trắng như muối. Sau khi người dân gửi đơn kiến nghị đến các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nam đã có quyết định yêu cầu Công ty Phương Nam tạm dừng hoạt động từ ngày 25/12/2013 để đánh giá làm rõ về môi trường. Ngay trong ngày 25/12, sau khi nhận thấy công nhân vẫn đến Công ty như bình thường, người dân thôn Lão Cầu đã tập hợp tại cổng Công ty, đào rãnh chắn, chặt cành tre rào cổng với mục đích không cho Công ty hoạt động.

Trước sự việc trên, ngày 31/12, Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Hà Nam đã tổ chức cuộc họp để làm rõ nghi vấn gây ô nhiễm môi trường của Công ty trách nhiệm hữu hạn Phương Nam.

Đây là cuộc họp lần thứ 2 về cùng bàn chủ đề này và có sự tham dự của các chuyên gia hàng đầu về môi trường, đất hiếm và phóng xạ đến từ Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường (Đại học Bách khoa), Viện Công nghệ xạ hiếm, Viện Khoa học Vật liệu, lãnh đạo Công ty Phương Nam và đại diện các sở ngành liên quan trong tỉnh Hà Nam.

Phát biểu tại cuộc họp, Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Hà Nam Nguyễn Hữu Song nhấn mạnh: Hà Nam luôn chào đón các doanh nghiệp đến với tỉnh và sẽ tạo điều kiện tốt nhất để các nhà đầu tư hoạt động hiệu quả tại địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh việc theo đuổi các lợi ích kinh doanh cũng như đóng góp vào ngân sách tỉnh, vấn đề bảo vệ môi trường, nhất là bảo vệ sức khỏe người dân địa phương nơi doanh nghiệp hoạt động, phải được coi là yếu tố quyết định. Nếu doanh nghiệp không đảm bảo được điều này, tỉnh buộc phải ra quyết định đóng cửa doanh nghiệp. Tỉnh rất cần sự chung tay giúp sức của các nhà khoa học để tìm hướng giải quyết thỏa đáng cho vấn đề này.

Tại cuộc họp, các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực đất hiếm và môi trường cho rằng: Theo các tài liệu báo cáo của công ty, công nghệ được công ty sử dụng sản xuất đất hiếm là công nghệ tiên tiến. Nếu được lắp đặt và tuân thủ đúng các quy trình vận hành, các yêu cầu về môi trường sẽ được đảm bảo. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng băn khoăn về quy trình vận hành của nhà máy khi có sự không trùng khớp về kết quả các mẫu phân tích trong báo cáo của Công ty. Theo ý kiến của ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Sở Khoa học công nghệ tỉnh Hà Nam, tỉnh cần có một chế tài cụ thể giám sát nguồn nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của Công ty. Thực tế, Công ty nhập cả nguyên liệu từ trong nước (Nhà máy hóa chất Việt Trì), không đúng với điều khoản trong dự án (nhập nguyên liệu từ Nga) mà không có sự báo cáo với cơ quan chức năng. Kết quả tổng hợp ý kiến của các bên liên quan được Sở Tài nguyên Môi trường thông báo tại cuộc họp sắp tới của Ủy ban Nhân dân tỉnh, dự kiến sẽ diễn ra ngay trong tuần này.

Theo lãnh đạo Công ty Phương Nam, Công ty có công nghệ để thực hiện việc xử lý nguồn nước, nguồn khí thải đảm bảo yêu cầu từ hoạt động tinh chế. Vụ một vài khối nước từ công ty tràn ra bên ngoài môi trường gần đây đang được công ty điều tra xem xét, nghi có thể có sự “phá hoại ngầm” hoặc “thiếu trách nhiệm” của một số công nhân.

Còn theo ghi nhận của phóng viên, hiện tượng cá chết xung quanh công ty và mùi “khí lạ” ở khu vực công ty là sự thật và đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, tư tưởng của người dân, những người sống không xa Công ty (có những hộ chỉ ở cách Công ty khoảng 100m). Nhiều vụ tập trung biểu tình đã xảy ra trước thời điểm 25/12. Người dân mong muốn có câu trả lời thỏa đáng từ cơ quan chức năng và doanh nghiệp. Trong khi đó, doanh nghiệp sản xuất đất hiếm, sản phẩm mà thế giới rất cần, nhất là sau khi có sự biến động về nguồn cung từ thị trường Trung Quốc, thì lo lắng về nguy cơ bị đóng cửa. Sản xuất đất hiếm tại Việt Nam , theo các chuyên gia, cũng là một hướng đi tốt với sự tham gia của các công ty tư nhân như Công ty Phương Nam . Vấn đề là làm sao có thể đảm bảo được vấn đề môi trường.

Để giải quyết vấn đề này rất cần sự vào cuộc rốt ráo của các cơ quan chức năng tỉnh Hà Nam ; sự công khai, minh bạch và trách nhiệm hơn nữa trong việc đánh giá tác động môi trường cũng như biện pháp xử lý chất thải từ phía Công ty Phương Nam . Ngoài ra, với một công nghệ còn mới và chưa phổ biến ở Việt Nam như công nghệ tinh chế ô-xít đất hiếm, chỉ có các chuyên gia có đủ tâm và tầm mới có thể đưa ra những nhận xét khoa học và chính xác nhất. Ý kiến của họ sẽ có ảnh hưởng lớn đến nhiều người, từ người dân, doanh nghiệp cho đến người lao động tại công ty cũng như quyết định của Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Nam.