Vitamin tổng hợp: lãng phí tiền bạc?

Các nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Annals of Internal Medicine gồm hai thí nghiệm lâm sàng mới và một bản tổng hợp quy mô lớn về 27 thí nghiệm lâm sàng trước đây do đơn vị đặc nhiệm về dịch vụ phòng bệnh Mỹ (USPSTF) tiến hành.

Không ngăn ngừa bệnh mãn tính

Theo CNN, bảng phân tích tổng hợp 27 thí nghiệm lâm sàng trên 450.000 tình nguyện viên cho thấy vitamin tổng hợp không có hiệu quả trong việc ngăn ngừa ung thư hay bệnh tim mạch. Nghiên cứu thứ hai tiến hành trên 1.700 bệnh nhân từng lên cơn đau tim sử dụng vitamin tổng hợp mỗi ngày trong năm năm. Tuy nhiên hơn 50% ngưng dùng vitamin, do đó các tác giả nghiên cứu khó đưa ra kết luận chính xác. Trong khi nghiên cứu thứ ba khảo sát trên 6.000 người già từ 65 tuổi trở lên dùng một viên vitamin tổng hợp mỗi ngày trong 12 năm, phân nửa số người dùng thuốc thật và phân nửa còn lại dùng giả dược. Kết quả kiểm tra cho thấy không có sự khác biệt giữa hai nhóm. “Thông điệp rất đơn giản: hầu hết thực phẩm bổ sung không ngăn ngừa bệnh mãn tính hay cái chết, công dụng của chúng không rõ ràng và nên tránh dùng” - các bác sĩ tham gia nghiên cứu nhận định.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh vitamin tổng hợp và khoáng chất bổ sung chỉ dành cho người thật sự thiếu hụt chất dinh dưỡng chứ không dành cho người bình thường muốn ngăn ngừa hoặc muốn điều trị một căn bệnh nào đó.

Giáo sư Edgar Miller thuộc ĐH Johns Hopkins tại Baltimore nhận định phần lớn tâm lý người dùng vitamin là nhằm bổ sung vi chất, khoáng tố dù việc bổ sung vitamin không cần thiết cho những người khỏe mạnh. Theo GS Miller, một số người cần đến vitamin tổng hợp do chế độ ăn uống của họ thiếu chất dinh dưỡng.

Các nghiên cứu mới này củng cố cho các phát hiện trước đây của giới y khoa về việc thực phẩm bổ sung không mang lại lợi ích cho sức khỏe con người, kể cả vitamin B hay chất chống oxy hóa, thậm chí một số trường hợp còn có hại.

Theo LiveScience, các nhà nghiên cứu cho biết kết quả từ các thí nghiệm lâm sàng trên hàng chục ngàn người cho thấy beta-carotene, vitamin E và liều vitamin A lớn có thể làm tăng nguy cơ tử vong. CNN đưa tin những người hút thuốc lá dùng thực phẩm bổ sung beta carotene lại có thể gia tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.

Chỉ bổ sung khi được bác sĩ xác định có thiếu hụt vitamin

Đây là lời khuyên của ông Lâm Quốc Hùng, trưởng phòng giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế VN. “Chỉ sử dụng vitamin khi chế độ ăn thiếu hụt vitamin hoặc có trục trặc về khả năng hấp thụ vitamin, được bác sĩ xác định thiếu vitamin. Vì khi chế độ ăn cung cấp đủ vitamin, hoặc bổ sung vitamin đúng liều lượng thì có tác dụng. Ngược lại nếu thừa vitamin thì cơ thể lại đào thải hết, việc bổ sung là vô tác dụng, có khi còn gây bệnh cho cơ thể” - ông Hùng cho biết.

Theo ông Hùng, các trường hợp thừa vitamin A có thể gặp hiện tượng chán ăn, buồn nôn. Thừa vitamin B12 có thể đào thải hết qua đường nước tiểu, thừa vitamin C sẽ đào thải qua mồ hôi và có thể lắng cặn gây sỏi thận.

Ông Hùng cũng cho rằng hiện nay thế giới coi vitamin tổng hợp là thực phẩm, giá có thể cao do kết cấu giá gồm cả thương hiệu và cả giá trị ảo của thị trường. “Song ý kiến của tôi là chỉ sử dụng vitamin khi có ý kiến của bác sĩ về việc cơ thể thiếu vitamin, chế độ ăn không đủ vitamin hoặc người cần bổ sung vitamin do thường ăn thức ăn nhanh, không đủ vitamin...” - ông Hùng khuyến cáo.