Máy ruôi sắn - sáng kiến hữu ích của một nông dân

Quá trình chế tạo máy ruôi sắn gặp không ít những khó khăn, có thời điểm tưởng chừng phải bỏ dở, nhưng với niềm say mê và sự kiên nhẫn đến nay thiết bị máy ruôi sắn TS-08 đã được hoàn chỉnh và được người dân các vùng trồng sắn sử dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả rất lớn về kinh tế, xã hội. 

Trước khi chế tạo ra chiếc máy ruôi sắn TS-08, nông dân Hà Kim Tới đã có 10 năm nghiên cứu sản xuất máy ruôi sắn quay tay cung cấp cho người trồng sắn. Sau nhiều năm người nông dân sử dụng, anh Tới nhận thấy sử dụng các dụng cụ này vẫn bằng đôi bàn tay là chính, khá nặng nhọc và vất vả mà công suất ruôi không cao, trong khi nhu cầu sắn tươi cần ruôi của nhiều hộ nông dân là rất lớn và áp lực về lao động và thời vụ chế biến ngày càng tăng. Mặt khác, trong quá trình ruôi bằng máy quay tay không tách được riêng phần vỏ gỗ củ và các phần còn lại của củ, do vậy chất lượng sắn củ sau ruôi còn hạn chế (lẫn vỏ gỗ và đất cát bám xung quanh vỏ củ) nếu không cạo phần vỏ gỗ trước khi nạo. Năm 2004, anh tiến hành nghiên cứu thử nghiệm chiếc máy ruôi sắn TS-08. Sau nhiều lần thử nghiệm, đến năm 2006-2007, sản phẩm máy ruôi sắn của anh tương đối hoàn chỉnh. 

Theo anh Tới thì cấu tạo của máy ruôi sắn tương đối đơn giản gồm: động cơ, bu ly nhỏ, bu ly to, ổ trục (2 vòng bi + 1 trục căn + 1 áo bi - vỏ ngoài), đĩa lưỡi nạo, phễu cấp liệu, khung bảo vệ mặt trong đĩa lưỡi, khung bảo vệ mặt trên đĩa lưỡi, dây cu loa, khung giá đỡ. 

Anh Hà Kim Tới cho biết: trung bình một người dùng máy ruôi sắn TS-08 có thể nạo được 60-70 tạ củ sắn tươi/ngày, gấp khoảng 20 lần so với bàn nạo thủ công và gấp khoảng 10 lần so với bàn nạo bán thủ công. Đặc biệt là máy đã tách được vỏ gỗ riêng với các phần hữu ích còn lại của củ và củ được ruôi triệt để. 

Nhờ công suất ruôi cao nên người trồng sắn hoàn toàn có thể chủ động về thời vụ trong thu hoạch và sơ chế sắn củ tươi, đồng thời có thể tận dụng tối đa điều kiện thời tiết khi thuận lợi (ánh nắng mặt trời) để phơi sắn khô nhanh, đảm bảo chất lượng mà không phải tiến hành sấy bằng lò sấy tốn công và củi sấy. Ngoài ra, chất lượng sợi sắn sau ruôi cao hơn nên giá thành sản phẩm sắn ruôi phơi khô bán được giá hơn so với nạo bằng thủ công từ 5 - 10%. 

Anh Hà Kim Tới cho biết thêm: Tính ưu việt của máy là hạn chế được tiếng ồn, thiết bị gọn nhẹ, dễ di chuyển và lắp đặt được tại các nương, đồi. Ngoài ra, máy thao tác vận hành đơn giản, chỉ cần 1 người thực hiện nên sẽ tiết kiệm được chi phí nhân công. Trong quá trình sản xuất máy ruôi sắn TS-08 không có các chất thải lỏng, khí, rắn nên không gây ô nhiễm môi trường. Quá trình vận hành máy cũng không gây ô nhiễm môi trường (trừ loại sử dụng động cơ xăng). 

Trong quá trình sử dụng máy ruôi sắn thể dễ dàng tháo lắp, thay đổi công năng sử dụng của động cơ máy. Cụ thể: Khi hết mùa sơ chế sắn củ có thể tháo sử dụng động cơ lắp vào các thiết bị khác để sử dụng như máy bơm nước (cả động cơ xăng và động cơ điện), máy đốn cành chè (loại máy ruôi sử dụng động cơ xăng). Khi cần ruôi sắn lại lắp động cơ vào vận hành bình thường. 

Mỗi chiếc máy ruôi sắn hoàn chỉnh có giá là 1 triệu đồng. Với giá thành hợp lý như vậy mỗi gia đình trồng sắn có thể đầu tư một chiếc máy để phục vụ cho công việc. 

Hiện máy ruôi sắn do anh Tới nghiên cứu và sản xuất được áp dụng rộng rãi trên địa bàn toàn tỉnh Phú Thọ. Ngoài cơ sở sản xuất tại nhà anh Tới, anh đã chuyển giao công nghệ cho 2 cơ sở tại huyện Thanh Ba sản xuất hàng vạn sản phẩm/năm cung cấp rộng rãi cho người trồng sắn trong cả nước sử dụng rất hiệu quả như: Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Lai Châu, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Cao Bằng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi... 

Ngoài tính ưu việt của sản phẩm đối với người nông dân, các cơ sở sản xuất máy ruôi sắn còn tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương có việc làm ổn định. Riêng tại cơ sở sản xuất máy ruôi sắn của nhà anh Tới tạo công ăn việc làm cho 12 lao động làm việc thường xuyên, ổn định với mức lương trên 3.000.000 đồng/tháng.