Tràn bùn thải titan ở Bình Thuận: “Trách nhiệm chung của tập thể”

Bùn thải titan ngập ngụa trước trụ sở Công ty CP Đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận (ảnh chụp chiều 19-11) - Ảnh: N.Nam

Vì phạm vi lan rộng của bùn đỏ trên 1km2 nhưng công nhân ít nên trong ngày 19-11, công việc khắc phục hậu quả chủ yếu chỉ diễn ra bên trong công ty. Bùn đỏ vẫn ngập ngụa trong các vườn điều, rừng thông, khu du lịch xây dựng dở dang và ao nuôi cá của dân.

Trên đường bờ biển dài khoảng 2km bị ảnh hưởng của lũ titan, nước đỏ đã cạn dần và lưu lại lớp bùn đỏ đặc. Có nơi bùn đóng gần 0,5m và bị phủ lên một lớp cát biển màu trắng.

Ông Huỳnh Giác, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường Bình Thuận, cho biết hiện tại vẫn chưa thống kê được lượng bùn đỏ đổ ra ngoài là bao nhiêu, một số đã bị cuốn ra biển.

“Đây là bùn thải phát sinh sau quá trình tách quặng. Khi vỡ moong lượng bùn này cộng với đất đỏ tự nhiên tại khu vực trên tràn ra ngoài. Bùn thải này chỉ gây ô nhiễm nguồn nước mặt, không gây nhiều nguy hại. Hồ chứa này nằm cao hơn mặt đường 15-20m” - ông Giác khẳng định. Trả lời câu hỏi về trách nhiệm thuộc về ai khi để xảy ra sự cố, ông Huỳnh Giác nói: “Trách nhiệm là của công ty khi họ không quản lý tốt hồ chứa, không có người thường trực để kiểm tra. Khi hồ bị vỡ thì công ty này cũng thiệt hại rất nhiều”.

Còn về trách nhiệm quản lý, giám sát của cán bộ chuyên môn và của Sở Tài nguyên - môi trường, ông Giác nhìn nhận: “Việc giám sát được thực hiện liên ngành. Ngoài sở ra còn có cán bộ công thương, cảnh sát, chính quyền địa phương. Đây là trách nhiệm chung của tập thể. Chúng tôi thực hiện việc kiểm tra theo định kỳ hằng tháng, hằng quý”.

Ông Giác nói thêm moong hồ chứa nước và bùn thải được đắp bằng bùn, khi xảy ra rò rỉ, lượng mưa về nhiều thì dẫn đến vỡ hồ. Tại Bình Thuận, ngoài Công ty CP Đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận (hiện bị đình chỉ hoạt động và đang chờ gia hạn) còn có hai công ty khác là Phú Hiệp và Đức Cảnh đang khai thác titan. Ở hai nơi này công tác kiểm tra, giám sát cũng được thực hiện theo định kỳ.

Theo một lãnh đạo tỉnh Bình Thuận, mỏ Suối Nhum có sự tranh chấp giữa bà Hoàng Thị Lý (mẹ của ông Tô Tài Tích - tổng giám đốc công ty) với ông Nguyễn Thành Long (đại diện Công ty Hợp Long) nên UBND tỉnh Bình Thuận đã yêu cầu tạm dừng khai thác để giải quyết.

Khu mỏ này do Bộ Tài nguyên - môi trường cấp phép năm 2007 và đến tháng 5-2013 thì hết hạn. Hiện công ty đang làm hồ sơ báo cáo Bộ Tài nguyên - môi trường xin gia hạn. UBND tỉnh Bình Thuận đã đề nghị Bộ Tài nguyên - môi trường chưa cho phép gia hạn khi chưa giải quyết xong tranh chấp.

Trước đó, chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận đã có kết luận ban đầu về các vấn đề tại Công ty CP Đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận. Theo đó, Công ty Hợp Long có dấu hiệu trốn thuế khi chuyển nhượng cổ phần vốn góp giá trị mỏ (tương đương 3,3 triệu USD). Ngoài ra, ông Nguyễn Thành Long có dấu hiệu làm giả giấy tờ để chiếm đoạt 32 tỉ đồng. UBND tỉnh Bình Thuận đã yêu cầu giám đốc công an tỉnh chỉ đạo cơ quan cảnh sát điều tra khẩn trương điều tra làm rõ các vấn đề được nêu trong kết luận.