Nét đẹp văn hóa trong lễ hội Ok Om Bok

 Trong đời sống văn hóa tâm linh của người Khmer, thần mặt Trăng được xem là vị thần quan trọng nên được mỗi gia đình, mỗi Phum Sróc và cộng đồng người Khmer suy tôn và thờ cúng. Từ xưa, hàng tháng cứ vào ngày trăng tròn – ngày rằm, người Khmer đều tổ chức lễ cúng trăng tại nhà, cầu cho vị thần này bảo hộ mùa màng để lúa thóc đầy bồ. Đến khi Phật giáo Nam Tông (Therevada) ảnh hưởng, người Khmer vẫn chọn ngày trăng tròn và ngày không trăng (ngày rằm và 30 âm lịch) hàng tháng đến chùa nghe kinh, niệm Phật cầu khấn các vị thần linh trong đó có thần mặt Trăng sẽ phù hộ cho họ có cuộc sống đầy đủ, sung túc.

Trong lễ hội Ok Om Bok có nhiều nghi thức được tổ chức cúng tại nhà và cúng ở chùa.

Buổi chiều, người dân chuẩn bị các vật cúng chủ yếu là nông sản mà họ sản xuất ra như: Cốm dẹp, chuối, dừa, khoai lang, khoai mì, cam, quít… Đến tối, khi mặt Trăng vừa nhô lên khỏi ngọn tre, người ta sắp xếp các vật cúng đã chuẩn bị sẵn lên một cái bàn có trải vải đặt trước sân. Kế đến, Chủ gia đóng vai trò là chủ tế thắp nhang kính cẩn khấn vái tạ ơn thần mặt Trăng năm qua đã phù hộ, độ trì cho gia đình được bình yên, mạnh khỏe, mùa màng bội thu. Cầu mong thần tiếp nhận những lễ vật và chứng giám lòng thành mà tiếp tục phù hộ cho gia đình năm sau vạn sự như ý. Sau đó, mỗi đứa bé cầm một cái Sala Tho nghe chủ gia đọc kinh dâng cúng và đúc cho trẻ ăn cốm dẹp, chuối. Đầu tiên, bẻ nữa trái chuối cho vào miệng trẻ và đúc một nắm nhỏ cốm dẹp rồi hỏi: “con ước muốn điều gì?”. Đứa bé trả lời theo ý của chúng. Người hỏi đấm nhẹ vào lưng trẻ ba lần và nói rằng: “con sẽ được như ý nguyện”.

Mâm cúng trăng của người Khmer

Bên cạnh việc cúng trăng tại nhà, nghi thức cúng trăng tại chùa được tổ chức quy mô hơn ở gia đình bởi nó mang tính cộng đồng của Phum Sróc.

Để tổ chức lễ, ngay trong ngày rằm người ta tìm ba cây tre thật thẳng đốn đem về làm bàn lễ. Hai cây trồng đứng cách nhau khoảng 4-5 m. Cây còn lại buộc vào hai cây kia nằm ngang song song với mặt đất tạo thành chiếc cổng. Cổng có trang trí hoa lá, bên dưới đặt một cái bàn dùng để vật cúng. Đồng thời người ta còn tìm những cây mía bứng lấy cả gốc đem về trồng phía trước hai bên bàn cúng.

Các hoạt động được tổ chức trong lễ hội thường là đua ghe ngo, thả đèn nước, lồng đèn gió cùng với các trò chơi dân gian như: kéo co, đập nồi đất, nhảy bao, đẩy gậy, bóng chuyền, leo cây dầu,… Đặc biệt là đua ghe ngo ở Trà Vinh, Sóc Trăng và hội đua bò ở An Giang. Hàng năm, lễ hội Ok Om Bok tại Trà Vinh được tổ chức rất long trọng tại khu di tích danh thắng cấp Quốc gia Ao Bà Om, thu hút hàng chục ngàn du khách trong và ngoài nước về đây tham dự.

Thả đèn hoa đăng tại Ao Bà Om 

Đua ghe ngo