Vụ chôn thuốc trừ sâu ở Thanh Hóa: Không khởi tố là vi phạm pháp luật

Đã đủ căn cứ khởi tố

Tại buổi họp báo ngày 23.9, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền khẳng định sẽ khởi tố hình sự nếu đủ chứng cứ. Phó Giám đốc Công an tỉnh Khương Duy Oanh cũng khẳng định: “Nếu có đủ căn cứ về mặt hình sự sẽ xử lý ở mức độ nghiêm khắc nhất”. Ông Oanh cũng đề nghị nhân dân tiếp tục viết đơn tố cáo để cơ quan điều tra có thêm kênh thông tin điều tra.

Như vậy, theo khẳng định của những người có trách nhiệm thì có thể hiểu cho đến thời điểm này, chưa có đủ chứng cứ để khởi tố vụ án theo Luật Hình sự, mà phải chờ kết quả điều tra, xác minh thêm.

Tuy nhiên, theo phân tích của luật sư Lê Quốc Hiền - Trưởng văn phòng luật sư Lê Quốc Hiền thuộc Đoàn luật sư Thanh Hóa - thì đến thời điểm này đã đầy đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự để điều tra.

Theo luật sư Hiền, căn cứ vào kết quả xét nghiệm các mẫu đất, nước, chất thải được các cơ quan chức năng thực hiện thì phát hiện tại mẫu Đ1 có chất Cypermethrin là thuốc trừ sâu độc nhóm II, kết quả kiểm nghiệm theo QCVN vượt 63,2 lần; chất Isoprothiolane là thuốc trừ sâu độc nhóm III, kết quả kiểm nghiệm theo QCVN vượt 37,8 lần; đặc biệt tại mẫu chất thải (CT1 và CT3) có các chất Cypermethrin là thuốc trừ sâu độc nhóm II, kết quả xét nghiệm theo QCVN ở mẫu CT1 vượt 9.276 lần, CT2 vượt 7.710 lần...

“Căn cứ khoản 1, 2, 3, Điều 92 Luật Bảo vệ môi trường, nếu chất thải nguy hại vượt 5 lần là nghiêm trọng, vượt quá từ 10 lần trở lên là đặc biệt nghiêm trọng” – luật sư Hiền phân tích.

Như vậy, theo ông Hiền, kết luận của cơ quan chức năng “Cty CP Nicotex Thanh Thái là cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng” là chưa chính xác mà phải là “đặc biệt nghiêm trọng”.

Từ đó, đối chiếu điểm b, khoản 2, Điều 182 Bộ luật Hình sự thì bị phạt tù từ 3 đến 10 năm. Tại khoản 3, Điều 182a Bộ luật Hình sự thì phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm.

Luật sư Lê Quốc Hiền.

Tại báo cáo của UBND tỉnh Thanh Hóa trình Thủ tướng Chính phủ cũng đã thể hiện bản thân ông Nguyễn Đức Việt – GĐ Cty Thanh Thái thời kỳ 1998 - 2005 - đã khai nhận đã chỉ đạo chôn lấp 10 phuy chất Methemedofor với khối lượng 1.000kg. Ông Nguyễn Xuân Trường (GĐ thời kỳ 2005 – 2010) cũng khai nhận có chỉ đạo chôn chất thải...

Theo luật sư Lê Quốc Hiền: “Hành vi chôn lấp của ông Việt và các giám đốc cùng với những người có liên quan đã vi phạm khoản 4, khoản 5 Điều 7 Luật Bảo vệ môi trường 2005. Và đương nhiên, hành vi trên đã đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm tại Điều 182, 182a  Bộ luật Hình sự”.

Không khởi tố là thiếu trách nhiệm với dân

Trước câu hỏi của phóng viên Lao Động: Việc Phó Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa cho rằng chưa có căn cứ khởi tố hình sự, cần có đơn tố giác tội phạm của nhân dân mới điều tra tìm căn cứ khởi tố có đúng không, luật sư Hiền khẳng định: “Thực tế đã có rất nhiều đơn tố giác; thứ hai, hậu quả ô nhiễm đã được xác định; thứ ba, hành vi vi phạm đã được các đối tượng khai nhận. Như vậy có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm. Hành động chờ người dân tố giác tiếp theo rồi mới khởi tố là sự trì trệ trong tư duy và không hiểu đúng quy định của pháp luật”.

Bởi theo luật sư Hiền,  “loại tội này không phải là loại tội khởi tố theo yêu cầu của người bị hại theo Điều 105 của Bộ luật Tố tụng hình sự”. 

Ông Hiền cho rằng, “Trong vụ việc này, nếu không khởi tố là thiếu trách nhiệm đối với nhân dân và vi phạm Điều 294 Bộ luật Hình sự năm 2009: “Người nào có thẩm quyền mà không truy cứu trách nhiệm hình sự người mà mình biết rõ là có tội thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; đối với việc không truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội khác đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm”.

Luật sư Lê Quốc Hiền cũng cho biết, “trách nhiệm trong việc điều tra, xác minh ô nhiễm môi trường thuộc về UBND tỉnh, nhưng trách nhiệm tiếp theo trong điều tra, xác minh chứng cứ là thuộc về cơ quan điều tra, công an tỉnh”.