Luật sư vụ Vedan đồng hành cùng người dân vùng ô nhiễm Thanh Hóa

Sai phạm của Nicotex Thanh Thái là không thể chối cãi

Khi được nông dân Bùi Văn Anh - thôn An Cư, xã Cẩm Tâm, huyện Cẩm Thủy - hỏi: “Hành vi chôn thuốc trừ sâu với số lượng lớn xuống đất, không qua bất kỳ khâu xử lý nào, gây ô nhiễm môi trường (MT), ảnh hưởng đến đời sống người dân là hành vi vi phạm pháp luật nào? Chế tài xử lý ra sao?”, vị luật sư đã đồng hành với hàng vạn hộ dân TPHCM, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu... xử lý vụ Vedan xả thải gây ô nhiễm MT Nguyễn Văn Hậu cho biết:

Việc Cty CP Nicotex Thanh Thái tự chôn chất thải độc hại chưa qua xử lý là hành vi vi phạm pháp luật về môi trường không thể chối cãi. Hành vi này có thể bị phạt tiền, bồi thường thiệt hại theo Luật Bảo vệ môi trường.

Nếu xét thấy hành vi này vi phạm Luật Hình sự thì xử lý theo quy định của Luật Hình sự. Tại Chương VII các Điều từ 182-184 BLHS có quy định về các loại tội gây ô nhiễm không khí, đất, nguồn nước đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, phạt tù đến 10 năm.

UBND tỉnh Thanh Hóa phải có trách nhiệm đánh giá ảnh hưởng môi trường

Nông dân Lê Đình Sơn hỏi: “Trước tình trạng sai phạm của Nicotex Thanh Thái ảnh hưởng đến sức khỏe, người dân chúng tôi có kiện đòi bồi thường được không?”, luật sư Nguyễn Văn Hậu khẳng định:

Khi chứng minh được đủ căn cứ theo Điều 130 Luật Bảo vệ môi trường quy định về thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái MT bao gồm: Suy giảm chức năng, tính hữu ích của MT; thiệt hại về sức khoẻ, tính mạng của con người, tài sản và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do hậu quả của việc suy giảm chức năng, tính hữu ích của MT. Tuy nhiên việc xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái MT phải do cơ quan, tổ chức tiến hành độc lập.

Trong vụ Vedan thì Tổng cục Môi trường đã có các văn bản đề nghị Viện Môi trường và Tài nguyên - ĐH Quốc gia TPHCM phối hợp điều tra, khảo sát đánh giá thiệt hại về kinh tế, MT do hành vi gây ô nhiễm của Cty Vedan. Đây là cơ sở để làm căn cứ xử lý hành vi vi phạm và căn cứ để người dân yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Trường hợp xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm hại thì bao gồm các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khoẻ và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại; các chi phí thực tế, cần thiết khác cho người bị thiệt hại và thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại thì người dân hoàn toàn có quyền kiện đòi bồi thường.

Cũng theo LS Hậu: Ở Thanh Hóa có Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ Môi trường thuộc Sở TNMT tỉnh Thanh Hóa. Trung tâm này có chức năng điều tra, khảo sát những thiệt hại do Cty CP Nicotex Thanh Thái gây ra.

Từ kinh nghiệm xử lý vụ Vedan LS Hậu cho rằng: Đơn khởi kiện người dân cần nhờ tới một tổ chức đứng ra làm đại diện. Người dân có thể nhờ Hội Nông dân của huyện Cẩm Thủy, hay Hội  Nông dân của tỉnh Thanh Hóa hoặc Hội Phụ nữ, Mặt trận Tổ quốc làm đại diện  khởi kiện Cty CP Nicotex Thanh Thái.

“Trước mắt, từ những căn cứ thiệt hại cụ thể do Trung tâm Quan trắc thu thập được, người dân sẽ làm căn cứ để hòa giải đòi bồi thường với Cty CP Nicotex Thanh Thái. Nếu hòa giải không thành thì người dân có quyền khởi kiện Cty này ra tòa,  mà cụ thể trường hợp này là TAND huyện Cẩm Thủy để buộc họ phải bồi thường” – LS Dương Đình Khuyến cho biết.

Nicotex Thanh Thái tiếp tục coi thường pháp luật

Khi người dân tiếp tục đưa ra chứng cứ khẳng định việc Nicotex Thanh Thái tự ý đưa máy móc, thiết bị ra vào Cty và vận chuyển hàng hóa ra khỏi Cty sau khi đã có lệnh đình chỉ hoạt động, niêm phong Cty để điều tra và hỏi hành vi ấy là hợp pháp hay không? 

LS Nguyễn Văn Hậu khẳng định đó là hành vi bất hợp pháp. “Khi Nicotex Thanh Thái đã cam kết với người dân dừng lại việc xả thải mà vẫn chuyển thuốc trừ sâu chưa qua xử lý đi chôn là thách thức dư luận xã hội và pháp luật. Việc Công ty tự ý mở niêm phong và vận chuyển thuốc trừ sâu chưa qua xử lý ra ngoài thì càng sai. Vấn đề này đặt ra là cơ quan nào được giao nhiệm vụ bảo vệ niêm phong  đã không quản lý được niêm phong thì cần xử lý trách nhiệm của cơ quan này” – LS Hậu khẳng định.

Cả hai LS Nguyễn Văn Hậu và Dương Đình Khuyến đều cho rằng, ngay trong lúc này UBND tỉnh Thanh Hóa phải quyết liệt vào cuộc, quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đánh giá tác động môi trường giống như UBND các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu... trong vụ Vedan xả thải để người dân có căn cứ yêu cầu Nicotex Thanh Thái bồi thường thiệt hại.

LS Dương Đình Khuyến cũng cho biết, T.Ư Hội Luật gia VN cũng đã nắm được tình hình và chỉ đạo cho Hội Luật gia Thanh Hóa tìm hiểu thông tin và sẵn sàng trợ giúp pháp lý cho nông dân khi nông dân cần đến. Cả hai LS Nguyễn Văn Hậu và Dương Đình Khuyến cũng khẳng định sẵn sàng đồng hành với nông dân đi đến cùng vụ việc này.