Chính phủ không vướng, chỉ chờ Bộ
"Tôi đã từng nói về 5 nguyên tắc, cứ đủ 5 nguyên tắc đó thì làm không đúng, đủ 5 nguyên tắc đó thì không làm. Nhân dân cứ yên tâm. Việc này không có khúc mắc gì", Bộ trưởng Đam nói về kiến nghị dừng hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A.
Bộ trưởng Vũ Đức Đam
Theo ông Đam, vấn đề này đã được Chính phủ nói đến rất nhiều. Theo đúng quy định, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xem xét, đánh giá, sẽ có báo cáo và dựa trên mọi mặt có tính thuyết phục, công khai, nếu đảm bảo làm được thì sẽ làm, không làm được thì sẽ không làm.
Hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đã gây tranh cãi từ nhiều năm nay, đến giờ vẫn chưa thể có được quyết định cuối cùng.
Ngày 4/7, UBND tỉnh Đồng Nai lại có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các Bộ ngành liên quan kiến nghị dừng dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A.
UBND tỉnh Đồng Nai đánh giá, dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A đã xâm hại trực tiếp vào vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên, việc tích nước tạo các hồ chứa sẽ nhấn chìm hàng trăm hécta rừng tự nhiên giàu có và vi phạm hàng loạt Luật.
Chính vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường báo cáo và kiến nghị với Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ cho dừng và loại bỏ 2 dự án thủy điện này ra khỏi quy hoạch thủy điện trên sông Đồng Nai.
Ông Trương Văn Vở, Phó trưởng ban Ban Kinh tế Tỉnh ủy Đồng Nai, Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi: "Bộ Công thương và 20 địa phương mới đây đã thống nhất loại khỏi quy hoạch 338 dự án thủy điện với tổng công suất 1.088,9 MW; đồng thời không tiếp tục xem xét đưa vào quy hoạch 169 vị trí tiềm năng thủy điện (362,5 MW), vậy cớ gì mà không thể loại cả thủy điện ĐN6 và ĐN6A được?"
Bộ trưởng - Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam tái khẳng định: "Hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường đang đánh giá và tôi xin khẳng định lại là việc này không có khúc mắc gì, theo đúng nguyên tắc Chính phủ đã chỉ đạo.
Bộ Công Thương đã cho dừng hàng loạt thủy điện nhỏ, và sắp tới sẽ cho dừng nhiều dự án khác cho thấy nếu xem xét dự án nào dựa trên những tiêu chí mà phải dừng thì đương nhiên phải dừng, và ngược lại chúng ta vẫn phải có một số thủy điện phải làm", Bộ trưởng Đam cho hay.
Bộ TNMT không vướng, chỉ chờ Chỉnh phủ quyết
Về phía Bộ TNMT, TS. Mai Thanh Dung, Cục trưởng Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) - Bộ TNMT cũng khẳng định: Quyết định số phận hai thủy điện 6 và 6A không có gì khó khăn hay áp lực.
Theo TS. Dung: "Hội đồng sẽ xem xét một cách khách quan, nếu được thì báo cáo Thủ tướng cho làm, còn không ổn thì kiến nghị cho dừng. Không có gì khó khăn cả", ông Dung nói.
Ông Dung cho biết thêm, Bộ đã nhận được báo cáo ĐTM2 của Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai.
Theo đánh giá của UBND tỉnh Đồng Nai, hồ thủy điện Đồng Nai 6 và 6A sẽ nhấn chìm hàng trăm ha rừng tự nhiên giào có. Ảnh một khoảng rừng với những cây lớn có thể bị nhấn chìm dưới lòng hồ thủy điện. Ảnh: TTO.
"Hiện các thành viên hội đồng đang tổ chức xem xét báo cáo do chủ đầu tư dự án vừa gửi lại. Khi có kết quả sẽ báo cáo Bộ trưởng và lên Thủ tướng. Quan điểm là khách quan, theo đúng luật", TS. Dung cho hay.
Bộ trưởng Bộ TN-MT Nguyễn Minh Quang cũng cho biết, thông qua kết quả làm việc của Hội đồng thẩm định và khảo sát thực tế tại hiện trường.
Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy bên cạnh những mặt tích cực về điều kiện kinh tế-xã hội, thì, một số vấn đề môi trường có liên quan của dự án vẫn chưa được đánh giá đầy đủ, thỏa đáng trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường. Do vậy Hội đồng yêu cầu chủ đầu tư phải lập lại dự án.
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang khẳng định, sau khi Hội đồng thẩm định có phát biểu chính thức, Bộ sẽ báo cáo Chính phủ và Chính phủ sẽ báo cáo lại Quốc hội về chủ trương đầu tư những dự án có sử dụng từ 50 ha rừng trở lên. "Quốc hội có cho phép thì mới tiến hành được", ông Quang nói.
Trước đó, ngày 27/6, Thủ tướng cũng đã có yêu cầu báo cáo về tình hình hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
Thủ tướng đã nhắc Bộ Tài nguyên Môi trường đốc thúc chủ đầu tư báo cáo bổ sung. "Đánh giá tác động môi trường được hay không thì cũng kết luận dứt điểm cho xong, không để thời gian kéo dài".
"Dừng thủy điện 6 và 6A"
Trong khi đó, ông Nguyễn Thành Trí, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, kiêm Trưởng ban Quản lý Khu dự trữ sinh quyển tỉnh cho biết, đến lúc này lãnh đạo tỉnh và nhân dân Đồng Nai đang chỉ chờ quyết định cuối cùng của Thủ tướng.
Ông Trí khẳng định, quan điểm của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai được thể hiện rất rõ: là dừng triển khai dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A.
GS. TS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Thủy lợi lo ngại, khi hệ thống Đồng Nai vốn đã dày thủy điện nay lại có thêm hồ chứa của Đồng Nai 6 và 6A (nếu được triển khai) sẽ bất lợi cho cộng đồng hạ du về nhiều mặt.
"Chính phủ phải thấy rõ điều này và cần hỗ trợ bồi hoàn những thiệt hại đó, bởi những tác hại sẽ kéo dài nhiều năm, mà chủ đầu tư lúc đó đã hết trách nhiệm bảo hành", ông Hồng phân tích.
Theo ông Trí, từng đó thời gian (6 năm trời), qua nhiều lần chỉnh sửa, làm đi làm lại nhiều lần, đến nay bản báo cáo đánh giá tác động môi trường của chủ dự án vẫn thể hiện còn nhiều sai sót, chưa được Bộ TN-MT phê duyệt trình Thủ tướng xem xét, quyết định cũng đã thể hiện nhiều điều rồi.
Ths. Nguyễn Huỳnh Thuật, cán bộ lâm nghiệp vườn Quốc gia Cát Tiên đã chỉ ra những điểm không phù hợp trong báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) lần thứ 2 của Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai.
Bản báo cáo mới này của chủ đầu tư Đức Long gia Lai được đánh giá là sơ sài, số liệu thiếu thuyết phục.
Theo Ths. Thuật, khi triển khai, 2 Dự án này chủ đầu tư đã cố ý lách luật và phớt lờ Quốc hội ngay từ đầu thì việc bỏ qua các tỉnh, thành phố vùng hạ lưu bị ảnh hưởng trực tiếp là dễ hiểu.
PGS. TS. Phan Kỳ Nam, nguyên Chủ nhiệm khoa thủy điện, Đại học thủy lợi Hà Nội khẳng định: "Hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cần phải xem xét kỹ, xuất phát từ lợi ích chung chứ không nên vì lợi ích của một nhóm người vì đây là tài nguyên của đất nước".
Như vậy, có thể thấy khá rõ, từ những vấn bất ổn trong hai dự án này đã được Đồng Nai và các chuyên gia khoa học chỉ ra, Bộ TNMT cũng thừa nhận chưa có đánh giá thỏa đáng, đầy đủ về tác động môi trường. Đồng thời khẳng định: "không ổn thì kiến nghị cho dừng. Không có gì khó khăn cả".
Trong khi đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - Vũ Đức Đam đã khẳng định, "không có vướng mắc gì, chỉ chờ Bộ TNMT đánh giá, nếu phải dừng thì đương nhiên phải dừng".
Như vậy, có thể hiểu số phận hai thủy điện 6 và 6A gần như đã được quyết định.