Bình Định: Nỗi lo từ các hồ chứa nước xuống cấp

37 hồ chứa nước không đảm bảo an toàn

Ông Phan Xuân Hải, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Đê điều và Phòng chống lụt bão (thuộc Sở NN-PTNT), cho biết: Qua kiểm tra, trong số 161 hồ chứa nước lớn, nhỏ trên địa bàn tỉnh, hiện có 37 hồ chứa bị xuống cấp nghiêm trọng. Lẽ ra số hồ chứa này phải được tu bổ, sửa chữa, nhưng do thiếu kinh phí nên phải chờ sự hỗ trợ của Bộ NN-PTNT qua từng năm.

Hồ Núi Miếu trên địa bàn xã Mỹ Lợi - Phù Mỹ bị hư hỏng nặng. Ảnh: T.SỸ

Qua kiểm tra, phần lớn các hồ đập thủy lợi trên địa bàn tỉnh có hệ thống đập đất, tràn xả lũ chưa đáp ứng tiêu chuẩn phòng chống lũ do Bộ NN-PTNT quy định. Kiểm tra 133 đập đất, có đến 91 đập bị thấm qua nền; 50 đập có mái thượng lưu chưa được gia cố bằng vật liệu cứng để bảo vệ đập an toàn. Hạng mục cống lấy nước của 31 hồ bằng kiểu bậc thang, vận hành khó khăn, nguy hiểm, cần được nâng cấp, thay thế. 55 cống bị hư hỏng phần thân cống, 70 cống có hệ thống đóng mở van côn bị trục trặc, khó vận hành.

Ngoài ra, toàn tỉnh còn 46 hồ chứa có tràn xả lũ đặt trên nền đất tự nhiên bị xói lở trầm trọng. Hệ thống kênh thoát nước qua tràn bị xói lở, hành lang thoát lũ sau tràn không được quy hoạch hoặc bị người dân lấn chiếm trái phép, gây ảnh hưởng đến việc xả lũ công trình. 

Tăng cường quản lý hồ chứa nước 

Theo đánh giá của ngành chức năng, công tác quản lý an toàn hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh chưa được chính quyền địa phương quan tâm đúng mức. Hiện nay, mới chỉ có 15 hồ chứa có dung tích lớn do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi (CTTL) quản lý được quản lý, vận hành một cách khá bài bản, chặt chẽ.

Nhiều CTTL do chính quyền địa phương, các HTXNN quản lý nhưng không được cấp có thẩm quyền giao trách nhiệm quản lý bằng văn bản; hoặc không có biên bản giao nhận cụ thể. Qua kiểm tra 133 hồ chứa nước dung tích nhỏ và vừa, chỉ 11 hồ có hồ sơ thiết kế công trình. Việc bàn giao hồ sơ kỹ thuật từ chủ đầu tư sau khi nâng cấp, sửa chữa cho các chủ hồ còn rất lỏng lẻo. Các chủ hồ không thực hiện việc quan trắc, ghi chép các thông số kỹ thuật của hồ chứa theo quy định. Công tác duy tu, bảo dưỡng chưa được quan tâm đúng mức, công trình nhanh xuống cấp.

Qua kiểm tra của ngành chức năng, đến nay mới chỉ có 20/133 hồ chứa có phương án phòng chống lụt bão cụ thể cho công trình. Việc đăng ký quản lý an toàn đập đất các hồ chứa chưa được các chủ hồ thực hiện đầy đủ. Các chủ hồ chưa được ngành chức năng giao đất cụ thể nên không xác định được phạm vi bảo vệ công trình. Có nơi vẫn còn để tình trạng dân cư sinh sống ở mái hạ lưu đập, đồng thời giao đất cho người dân trồng rừng trong phạm vi bảo vệ công trình hồ chứa. 

Để đảm bảo an toàn các CTTL trong mùa mưa lũ, UBND tỉnh vừa yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành, chính quyền địa phương nhanh chóng triển khai các phương án phòng chống lụt bão, đặc biệt quan tâm đến việc kiểm tra hệ thống đập đất, cống lấy nước, tràn xả lũ của các hồ chứa nước. Tập trung đẩy nhanh tiến độ nâng cấp các CTTL, đảm bảo vượt lũ an toàn trước ngày 31.8. Đối với những hồ chứa bị xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa có kinh phí sửa chữa, cần thực hiện các biện pháp gia cố tạm hoặc không cho tích nước trong mùa mưa lũ để đảm bảo an toàn vượt lũ chính vụ.

UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương tăng cường công tác quản lý hồ chứa nước theo đúng quy định, tổ chức điều tra, khảo sát khôi phục hồ sơ kỹ thuật, xây dựng cơ sở dữ liệu của các hồ chứa nhằm phục vụ tốt công tác quản lý, vận hành.