Nhà máy rác của..."ông Khùng"

 Làm thử, lợi thật

Cái tên Minh Khùng xuất hiện từ  3 năm trước, khi ông vác hơn 200 triệu đồng "đổ" vào rác. Nhớ lại thời chưa xa, ông Minh vẫn còn rùng mình: "Hồi ấy những "động rác" dân sinh ứ đọng khắp nơi. Trong các cuộc họp giữa người dân và chính quyền xã, vấn đề xử lý rác được đưa ra "mổ xẻ", rồi đưa ra đủ "trăm phương nghìn kế", nhưng rồi cũng đâu lại vào đấy. Những núi rác khổng lồ ứ đọng từ năm này qua năm khác, rác nằm khắp nơi từ đầu làng đến cuối xóm. Nhân dân trong xã ngao ngán, chính quyền xã bất lực". Là một người dân trong xã, ông Minh thấu hiểu được bức xúc của người dân quê mình, ông bày tỏ với bà con lối xóm "để tui thử làm xem!". Nhiều đêm trăn trở, ông đi đến quyết định viết đơn trình lên huyện xin kinh phí cùng một bảng kế hoạch chi tiết thu gom xử lý và tái chế rác thải tại địa phương. "Hồi đó, tui tính toán kỹ lưỡng lắm rồi, rác ở đây chủ yếu là rác hữu cơ, nên việc xử lý không quá khó, chỉ cần mua một chiếc xe đi thu gom rồi xây dựng một cái nhà máy. Nói nhà máy cho hoành tráng chứ thật ra chỉ cần xây một khu phân loại rác, diện tích chừng 2.000m2, nắng có sân phơi, mưa có bể chứa là được. Mình làm theo cách thủ công, nhưng hiệu quả mang lại sẽ rất lớn".

Nói là làm, giữa tháng 6- 2010, ông mang đơn lên huyện trình bày ý nguyện, nêu những bức xúc, tâm tư, nguyện vọng của bà con nhân dân trong xã nhưng… có lẽ thiếu kinh phí, huyện không hưởng ứng. Trở về, coi như một thất bại, nên đêm đó ông không ngủ, rồi thủ thỉ với  vợ: "Bà đưa 200 triệu đồng cho tôi, tôi đã hứa với bà con là sẽ làm cho đến đầu đến đũa. Giờ mà mình bỏ cuộc thì xấu hổ lắm".

Với những việc làm mang lại lợi ích cho cộng đồng, ông Trương Minh được Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi gửi thư khen và các cấp ghi nhận.

Ban đầu nghe chồng nói, vợ ông giận tím mặt. Nhưng rồi hiểu tính ông xưa nay đã nói rồi là làm đến nơi đến chốn, nên vợ ông cũng dần hiểu ra. Cầm 200 triệu đồng mà hai vợ chồng bao năm cật lực lao động mới chắt chiu được, dự định thu hoạch xong vựa mía sẽ góp thêm cất căn nhà mới, nhưng ông vẫn hạ quyết tâm… dành cho rác. Sau 3 tháng thi công, đứa con tinh thần mà ông thai nghén bấy lâu được ra đời. Ngày khánh thành nhà máy, bà con trong xã đến góp vui cùng gia đình, nhiều người mừng ra mặt. Ông Nguyễn Tấn Hảo (58 tuổi), cựu chiến binh thôn Châu Me hồi tưởng: "Lúc chú Minh nói sẽ xây dựng nhà máy rác cho bà con, tụi tui ở đây cũng bán tín bán nghi lắm, vì gia đình chú Minh cũng đâu khá giả gì, vậy mà thấy chú ấy tự bỏ tiền túi ra để làm, bà con ở đây ai nấy đều rất cảm kích".

Vẫn chưa dứt nỗi băn khoăn

Nhà máy được đưa vào sử dụng, nhưng khâu vận chuyển thu gom rác gặp rất nhiều khó khăn vì hằng ngày phải thuê xe chuyên chở nên rất tốn kém chi phí, trong khi số tiền UBND xã Đức Phong đứng ra vận động bà con "ủng hộ" để nhà máy có kinh phí hoạt động, đồng thời cũng góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng nếp sống văn minh (mỗi hộ gia đình 10 nghìn đồng/ 1 tháng) nhưng cũng rất nhiều người thờ ơ, không mấy mặn mà. Nhớ lại khoảng thời gian đầu, ông Minh thở dài: "Lúc tui làm, bà con ủng hộ rầm trời, nhưng cũng có rất nhiều người bĩu môi, "nó làm cái nhà máy rác để kinh doanh, thu tiền của bà con để kiếm lời, chứ hơi đâu đi làm cái việc ngược đời ấy. Nhưng tôi nói thật, kể từ ngày bắt tay xây dựng nhà máy xử lý rác cho bà con, vợ chồng tôi phải sống chật vật, thiếu thốn đủ đường. Chính quyền xã thấy việc làm của tôi mang lại lợi ích cho bà con nên mới đứng ra thu tiền, nhờ vậy mới giúp nhà máy có kinh phí để hoạt động, nhưng cũng chỉ có lèo tèo vài người chịu đóng tiền. Chính vì cách suy nghĩ ích kỷ của nhiều người mà chỉ sau hai tháng hoạt động, nhà máy đành phải tạm dừng vì không đủ tiền thuê xe chuyên chở". 

Không cam tâm để nhà máy bị chết yểu, ông Minh chạy vạy khắp nơi để vay tiền mua xe, nhưng đến ngân hàng nào ông cũng chỉ nhận được những cái lắc đầu, ông đành "bấm bụng" đi vay nóng 260 triệu đồng, số tiền mà đến bây giờ gia đình ông cũng chưa trả được cho chủ nợ, hằng tháng phải đóng tiền lãi hơn 2 triệu đồng. Ông Phạm Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy xã Đức Phong chia sẻ: "Hiện nay, mỗi tuần nhà máy rác của ông Trương Minh xử lý từ 70-80 khối rác, góp phần đáng kể trong việc bảo vệ môi trường ở địa phương. Việc làm này được rất nhiều người cảm kích. Thấy được những đóng góp thiết thực của ông, chính quyền xã chịu trách nhiệm đứng ra thu tiền, để có nguồn kinh phí cho nhà máy rác hoạt động. Toàn xã có 4.500 hộ dân,  nhưng hiện tại cũng chỉ mới 53% chịu nộp tiền, xã đang tăng cường tuyên truyền, vận động các hộ đóng góp để nhà máy có kinh phí hoạt động, đồng thời cũng giúp gia đình ông Minh giảm bớt phần nào khó khăn".

Ông Minh thổ lộ, ông sẽ tiếp tục nỗ lực duy trì nhà máy rác bởi cảm kích sự ủng hộ của nhiều người dân, chính quyền, đặc biệt là nhận được thư khen của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi… Nhưng, nếu như được sự hỗ trợ của tất cả mọi người, chắc chắn ông sẽ mãn nguyện hơn, dù gia đình "giám đốc nhà máy rác" vẫn còn tá túc trong căn nhà cấp 4 chật chội, ẩm thấp…