Kon Tum: Bọ đậu đen vây…. làng

Ảnh minh họa

* Bọ đậu đen phủ kín nhà rông

Tại nhà rông làng Plei Chor, những con bọ nhỏ, cánh cứng, màu đen bu kín xung quanh từ cột nhà, cầu thang, vách nhà đến các thanh gỗ chạy dọc, ngang nhà rông. Dưới sàn nhà là các con bọ di chuyển lúc nhúc. Đang loay hoay tìm cách đuổi bọ, các em nhỏ trong làng bất ngờ lật tấm cửa tủ rơi trên sàn, một lượng bọ đen dày, phủ kín mặt dưới của tủ có số lượng cả triệu con, thấy động chúng chạy tán loạn, bò khắp nhà sản. “Mọi người quen rồi, chúng có khắp ở trong làng. Gần như nhà nào làm bằng gỗ, vách ngói đều có”- anh A Thoan, Phó trưởng thôn Plei Chor cho biết. Như để chứng minh lời nói, A Thoan còn dẫn chúng tôi đến các nhà khác trong làng. Hình ảnh trên lại hiện hữu ở khắp nơi. Chỗ nào có gỗ, cây bị mục là chúng bám thành từng đoàn đen kín. “Ăn cơm chúng cũng bò vào mâm, rơi vào thức ăn. Các cháu học một lúc thì chúng bò lên tay chân. Tối ngủ, nhiều khi nó còn bò vào tai. Mùi thì hôi, khó chịu. Ngồi một tý là chúng bò vào. Không ai chịu nổi”- A Thoan nói.

Tại nhà A Gin ở làng Kép Ram thì gần như mặt sàn kho đựng đồ của anh bị bọ đen bu kín mặt sàn. Dưới nhà sàn, trên màn, tủ quần áo hay xe bò… chúng đều bâu kín. Quả thật, rảo qua các nhà dân ở 2 làng trên, gần như bất kỳ căn nhà nào được dựng bằng gỗ đều có sự hiện diện của bọ đậu đen khắp nơi. Chúng thường sống thành từng đoàn, trú tại các điểm nứt của cây, các thân cây mục; chúng núp dưới mái nhà làm bằng ngói… Tuy nhiên không một ai trong làng biết chúng ăn gì, uống gì vì chúng toàn sống ở nơi khô ráo.

* Chục năm chưa có lời giải

Trước sự xuất hiện của bọ, người dân ở các thôn, làng đã báo cáo sự việc lên chính quyền xã. Xã cũng đã báo lên Trung tâm y tế thành phố để tổ chức người xuống phun thuốc. Theo anh Nguyễn Hải Quang, Chủ tịch UBND xã Hoà Bình: Việc bọ đậu đen xuất hiện đã xảy ra khoảng 10 năm nay, khi mưa dông về thì chúng xuất hiện. Những năm đầu dân phản ánh, các cơ quan chức năng đã đến làm việc, kiểm tra nhưng chẳng có giải pháp nào. Họ nói chung chung, chỉ hướng dẫn dân "quét- hốt- đốt". Không thể diệt tận gốc, không có cách ngăn bọ tấn công vào nhà. Vì vậy cứ khi mưa dông thì bọ đậu đen lại xuất hiện. Vài ba năm nay chẳng thấy ai vào nói năng gì nữa. Tuy nhiên con bọ trên chỉ xuất hiện ở những nhà gỗ, riêng nhà xây thì không có.

Theo anh A Thoan, khi Trung tâm y tế về làng tổ chức phun thuốc, tẩm màn thì nhiều bọ đậu đen chết nhưng hôm sau chúng lại xuất hiện dày đặc. Ban ngày chúng sợ ánh sáng nên ẩn mình, chẳng di chuyển. Đêm về chúng bò lúc nhúc, còn tiết dịch mùi khó chịu. Dân làng cũng tự tổ chức quét dọn, thu gom nhưng không ăn thua vì nhiều quá. Có nhà gom lại được 2 bao lớn (loại 50kg) rồi đem đốt, hoặc đổ nước sôi cho chúng chết.

Nói là vậy nhưng thực tế khi vào các nhà dân chúng tôi phát hiện, sau khi phun thuốc, người dân cũng chẳng ai quét dọn mà cứ để xác bọ đậu đen ở khắp nhà. Bản thân nhà A Gin cũng vậy, một căn phòng rộng khoảng 5 mét vuông, bọ đậu đen chết kín mặt kho nhưng A Gin cũng chẳng quét dọn, cứ để vậy. Dưới nhà, trên tường, trong thanh cửa người dân để mặc chúng tự do tồn tại, di chuyển…

Với người dân ở Plei Chor hay Kep Ram thì ban đầu còn thấy sợ nhưng cả chục năm “sống chung” nên giờ cũng quen dù ai cũng thừa nhận bọ đậu đen gây nhiều phiền toái cho con người nhưng cũng không biết cách trị tận gốc. Mong rằng chính quyền thành phố Kon Tum cùng các ngành chuyên môn mau chóng vào cuộc, giúp người dân cách trị tận gốc bọ đậu đen, đảm bảo môi trường sống an toàn.