Bảo tồn, phát huy giá trị khoa học mang tính toàn cầu của Di sản thiên nhiên thế giới

Các chuyên gia, các nhà nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế trình bày hơn 30 báo cáo khoa học, với nội dung các giá trị về địa chất, địa mạo và lịch sử trái đất; những giá trị nổi bật toàn cầu hướng tới việc ghi danh Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng lần thứ 2 về tiêu chí đa dạng sinh học; giá trị đa dạng sinh học và cảnh quan du lịch; tác động của Di sản đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; các giải pháp tổ chức quản lý, bảo tồn và khai thác giá trị của di sản...

Tiêu biểu là các báo cáo: “Phát triển du lịch Phong Nha: Làm gì trước nguy cơ lãng quên?” của Tiến sĩ Nguyễn Khắc Thái; “Giá trị nổi bật của khu hệ thú Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng hướng đến tiêu chí về đa dạng sinh học của khu di sản thiên nhiên thế giới” của PGS.TS Nguyễn Xuân Đặng, Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật... Qua đó, góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, khai thác và phát huy có hiệu quả các giá trị quốc tế đặc biệt, nổi bật toàn cầu và các giá trị đặc hữu, độc đáo và đặc biệt quý hiếm của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.

Di sản Thiên nhiên Thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng

Tiến sĩ Nguyễn Khắc Thái cho biết: Việc bảo tồn và phát huy giá trị là vấn đề thường xuyên cho các di sản nói chung, riêng với di sản thiên nhiên thế giới thì cực kỳ quan trọng. Vì vậy, việc nghiên cứu để bảo tồn các giá trị phải được làm thường xuyên, đồng bộ; việc phát hiện, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị phải làm thường xuyên thì di sản mới tồn tại.

Theo TS. Trần Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBNS tỉnh Quảng Bình: Quảng Bình đã và đang thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ để có thể giữ gìn, phát huy những ưu thế mà thiên nhiên ưu đãi, hạn chế thấp nhất sự quá tải của các khu, điểm du lịch; có cơ chế khuyến khích việc khai thác các tiềm năng du lịch sinh thái; có chính sách ưu đãi về nguồn vốn vay dành cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển du lịch sinh thái, nhất là việc khai thác du lịch trên cơ sở tăng cường phối hợp giữa các cơ quan ban, ngành, quản lý nhà nước với địa phương và người dân vùng sở tại.

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nằm trên địa bàn huyện Bố Trạch, giáp huyện Quảng Ninh và Minh Hóa (tỉnh Quảng Bình), cách thành phố Đồng Hới khoảng 50km về phía Tây Bắc; có diện tích vùng lõi là 85.754ha và vùng đệm rộng 195.400ha. Vườn giáp Khu bảo tồn thiên nhiên Hin Nậm Nô ở tỉnh Khăm Muộn, CHDCND Lào về phía Tây. Được công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới theo tiêu chí "Lịch sử trái đất và đặc điểm địa chất", Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng là một trong hai khu vực đá vôi lớn nhất thế giới, khối núi đá vôi ở đây có tuổi rất cổ từ kỷ Devon (cách đây 410 triệu năm). Phong Nha - Kẻ Bàng có các đặc điểm cấu trúc địa chất, kiến tạo, địa hình, địa mạo, đa dạng sinh học, cảnh quan đa dạng, độc đáo; hệ thống hang động ở đây có tuổi cổ nhất Đông Nam Á. Phong Nha - Kẻ Bàng được mệnh danh là vương quốc hang động với khoảng 300 hang động lớn nhỏ. Hầu hết các hang ở đây đều là hang sông, kết nối với nhau tạo thành 3 hệ thống chính: hang Phong Nha, hang Vòm và hang Nước Moọc.

Với đặc điểm về địa hình, khí hậu, đất đai, thủy văn, Phong Nha - Kẻ Bàng là một trong 238 vùng sinh thái quan trọng nhất trên toàn cầu, có hệ thực vật phong phú, đa dạng và độc đáo. Kết quả khảo sát ghi nhận Phong Nha - Kẻ Bàng có thảm rừng nhiệt đới rộng lớn, phủ kín 96,2% diện tích tự nhiên, trong đó gần 90% diện tích được che phủ bởi rừng nguyên sinh hoặc gần như rừng nguyên sinh; có 2.694 loài thực vật bậc cao có mạch, thuộc 907 chi, 193 họ, trong đó có 79 loài nằm trong Sách Đỏ Việt Nam 2007, 35 loài nằm trong Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ. Có 396 loài động vật không xương sống và 849 loài động vật có xương sống thuộc 460 giống, 160 họ, 42 bộ, trong đó có 82 loài nằm trong Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ, 99 loài trong Sách Đỏ Việt Nam 2007 và 66 loài trong Sách Đỏ IUCN 2006.

Đặc biệt, các nghiên cứu đã liên tục khám phá những bí ẩn về đa dạng sinh học tại đây, 19 loài mới cho khoa học đã lần lượt được ghi nhận và công bố trên toàn thế giới trong đó có 14 loài bò sát, 1 loài lưỡng cư, 2 loài bò cạp, 1 loài chim và 1 loài thực vật bậc cao có mạch; tái phát hiện loài Chuột đá (Laonastes aenigmamus) được cho là tuyệt chủng. Phát hiện này đã bổ sung vào danh lục Thú Việt Nam lên đến 323 loài.