Phương pháp mới hữu hiệu bảo vệ tài nguyên rừng

 Theo ông Hoàng Văn Lâm, Tổ chức Bảo tồn động vật hoang dã quốc tế (FFI) tính đến nay, Việt Nam đã có một loạt những chính sách mở đường cho việc thực hiện đồng quản lý đối với rừng đặc dụng, mà nổi bật là Quyết định 07/2012 của Thủ tướng Chính phủ, về việc giao nhiệm vụ triển khai thí điểm và xây dựng chính sách đồng quản lý cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Nạn phá rừng tại Vườn quốc gia Yok Đôn. Ảnh minh họa. (Ảnh: Thanh Hà/TTXVN)

Tiếp đó là Quyết định 126 về thí điểm chia sẻ lợi ích trong quản lý bảo vệ và phát triển bền vững rừng đặc dụng; Quyết định 24/2012 về chính sách đầu tư phát triển rừng đặc dụng giai đoạn 2011-2020. Những văn bản này bước đầu đã cụ thể hóa một số vấn đề đồng quản lý rừng đặc dụng ở Việt Nam .

Ông Nguyễn Việt Dũng, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) cho biết hiện Việt Nam đã thành lập được 164 khu rừng đặc dụng, bao gồm 20 Vườn quốc gia, 58 Khu bảo tồn thiên nhiên, 11 Khu bảo tồn loài, 45 Khu bảo vệ cảnh quan và 20 Khu rừng nghiên cứu khoa học, thực nghiệm có tổng diện tích quy hoạch 2,2 triệu ha.

Với mục đích bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên đa dạng sinh học quan trọng, quý hiếm, đặc hữu, hệ thống rừng đặc dụng đã và đang được Nhà nước đầu tư bảo vệ nghiêm ngặt, thông qua lực lượng Kiểm lâm, các Ban quản lý Vườn quốc gia và Khu bảo tồn.

Tuy vậy, dưới áp lực ngày càng tăng của đói nghèo, sinh kế, ưu tiên phát triển kinh tế thị trường, rừng đặc dụng của Việt Nam thường xuyên phải chịu đựng áp lực bởi các hoạt động khai thác trái phép, bị đánh đổi cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng như giao thông, thủy điện, khoáng sản, du lịch và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất rừng.

Chính vì vậy, chất lượng rừng và đa dạng sinh học thuộc hệ thống rừng đặc dụng trên cả nước được cảnh báo đang suy giảm nghiêm trọng.

Thực trạng này nếu không ngăn chặn được, sẽ càng làm tăng thêm sự nghi ngờ về khả năng tồn tại của hệ thống này trong tương lai, cũng như hiệu quả của các nguồn lực đầu tư to lớn dành cho rừng đặc dụng. Do đó, cần phải triển khai thực hiện rộng rãi phương pháp đồng quản lý rừng đặc dụng.

Song trước hết các cơ quan chức năng nên hoàn thiện hơn nữa về cách làm, cơ chế chính sách, đánh giá hiệu quả thực tế của những mô hình đã tiến hành, thúc đẩy sự nỗ lực của các bên trong cơ chế đồng quản lý.

Đặc biệt là cải thiện các chính sách liên quan đến quy hoạch, tổ chức quản lý, tăng cường gắn kết các cơ quan quản lý với các bên liên quan nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ rừng đặc dụng, góp phần thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011-2020 theo Quyết định 57 ngày 9/1/2012 của Thủ tướng Chính phủ.