Nghịch lý lúa chất lượng thấp lại thu nhập cao hơn lúa chất lượng cao

Hình minh họa
 

Trao đổi với thương lái thu mua lúa, chúng tôi thấy có nghịch lý. Đó là giá lúa hạt dài, chất lượng cao, đạt chuẩn xuất khẩu đang được khuyến khích gieo sạ giá chỉ cao hơn lúa IR 50404 phẩm cấp thấp, không xuất khẩu được từ 100 - 200 đồng/kg. Với giá như vậy, nhiều nông dân cho rằng, trồng lúa phẩm cấp thấp ''sướng'' hơn lúa chất lượng cao, vì với IR50404 không tốn nhiều công chăm sóc, bón phân, dùng thuốc phòng trừ sâu bệnh. Lúa IR 50404 tuy giá thấp hơn lúa chất lượng cao nhưng bù lại năng suất lại cao hơn gấp 2,5 lần, lợi nhuận thu được cao hơn làm lúa chất lượng cao nhiều lần và quan trọng hơn cả là dễ tiêu thụ lúa.

Ông Lê Thanh Tá, Chủ tịch UBND xã Ninh Quới (huyện Hồng Dân) cho biết: Hàng trăm tấn lúa OM 4900, lúa thơm Jasmine… ở xã này cả tuần nay đang chờ thương lái đến mua. Trong khi lúa IR 50404 nông dân vừa thu hoạch xong là có người tới hỏi mua, thật là khó hiểu. Giải thích về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Long - Phó Giám đốc Công ty Lương thực Bạc Liêu cho rằng, vụ đông xuân 2013, lúa IR 50404 được nông dân sản xuất nhiều nên thương lái thu mua nhiều. Vả lại, nhiều nước hiện nay đang có nhu cầu nhập gạo cấp thấp hoặc gạo cấp cao trộn lẫn với gạo cấp thấp nên gạo IR 50404 vẫn xuất khẩu được. Tuy nhiên, theo ông Lê Công Tâm - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, ngành Nông nghiệp khuyến cáo nông dân chỉ nên sử dụng giống lúa IR 50404 tối đa 15% diện tích sản xuất để đề phòng rủi ro về thị trường xuất khẩu. Bởi gạo cấp thấp của Việt Nam giá xuất khẩu lúc nào cũng cao hơn gạo Ấn Độ nên gạo Ấn Độ luôn chiếm ưu thế. 

Theo Công ty Lương thực Bạc Liêu, thực hiện chủ trương thu mua tạm trữ gạo vụ đông xuân 2013, công ty được giao chỉ tiêu thu mua 15.000 tấn gạo, tương đương 30.000 tấn lúa. Hiện công ty đã thu mua 4.000 tấn và đang triển khai thu mua quyết liệt thông qua hệ thống thương lái. Nhờ các hoạt động đẩy mạnh thu mua nên giá lúa trong tỉnh đang nhích dần lên. Hiện, loại lúa khô, hạt dài, đạt chuẩn xuất khẩu giá giao động từ 5.200 - 5.400 đồng/kg. Chủ trương thu mua tạm trữ đang có tác động tích cực đến thị trường lúa gạo trong tỉnh nói riêng và Đồng bằng sông Cửu Long nói chung. Tuy nhiên, theo phản ánh của nông dân, hoạt động thu mua lúa gạo đang diễn ra hết sức chậm chạp. Người dân ở các xã thuộc vùng ngọt hóa của huyện Hồng Dân cho biết, nếu như các vụ lúa trước, khi có chủ trương hỗ trợ thu mua tạm trữ là thương lái thu mua lúa nhộn nhịp cả ngày lẫn đêm nhưng bây giờ có khi cả ngày không có chiếc ghe nào đến chở lúa.

Từ nay đến cuối tháng 3/2013, lúa đông xuân ở tỉnh Bạc Liêu đang bước vào thu hoạch rộ. Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp tỉnh, với sản lượng lúa hàng hóa ước đạt gần 300 ngàn tấn, trong khi chỉ tiêu thu mua tạm trữ chỉ 30 ngàn tấn là không thấm vào đâu. Nông dân mong chờ ngành chức năng tìm ra giải pháp hỗ trợ trong việc tiêu thụ lúa gạo, để điệp khúc “được mùa, mất giá” sẽ không lặp lại ở vụ lúa này.