Ngành Nông nghiệp thiếu đề tài khoa học ứng dụng thực tế

Ứng dụng khoa học công nghệ vào nông nghiệp

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong 5 năm (2008-2013), cả nước đã có 4.386 đề tài nghiên cứu khoa học và dự án sản xuất thử nghiệm tạo ra 273 giống cây trồng; lai tạo và chọn lọc thành công 29 dòng, giống vật nuôi mới; 20 quy trình công nghệ về bảo vệ thực vật… Nhưng để các đề tài này đi vào thực tế sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng, phòng chống dịch hại lại không được bao nhiêu.

Giải thích tình trạng này, ông Lê Văn Tiến, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Thuận nhận định, ngoài lý do về cơ chế, chính sách chưa hợp lý, mấu chốt của vấn đề nằm ở chỗ 3 nhà (quản lý, nhà khoa học và nông dân) chưa gặp nhau. Riêng với Bình Thuận, ông Tiến cho biết tỉnh đã xác định cây Thanh Long là cây trồng chính nên rất mong muốn các nhà khoa học đề xuất các nhiệm vụ, đề tài nghiên cứu có thể ứng dụng ngay, giải quyết những vấn đề năng suất, sâu bệnh… của cây trồng này. Đồng quan điểm này, ông Trần Văn Tâm, chủ một doanh nghiệp trồng quýt tại Long An chia sẻ, trước đây vườn quýt nhà ông phải sử dụng đến 4 nhân công mới có thể cấy xong một công giống, nhưng nhờ quy trình tiên tiến, đến nay ông chỉ cần 1 nhân công để hoàn tất công việc trong cùng một khoản thời gian. Tuy nhiên, để có được điều này, ông Tâm cho biết, ông đã mất khá nhiều thời gian tìm đến các trung tâm khuyến nông, các viện nghiên cứu để tìm hiểu.

Đánh giá về tình trạng khoa học công nghệ cho nông nghiệp còn yếu kém, Tiến sĩ Thái Thị Minh, Viện Kinh tế Nguồn lực và Lương thực thực phẩm (Đại học Copenhagen – Đan Mạch) cho rằng, nguyên nhân là do môi trường chính sách phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam còn quá nhiều rào cản, đặc biệt là ngân sách ở các cấp dành cho nghiên cứu cơ bản đã giảm nhiều trong 5 năm trở lại đây. Ví dụ tại Viện Nghiên cứu lúa Đồng bằng sông Cửu Long, nếu trước đây Viện có khoảng 70-80 triệu đồng/năm dành cho nghiên cứu cơ bản, thì từ năm 2005 đã bị cắt hẳn nguồn đó. Còn tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2011 chương trình nghiên cứu cơ bản đã bị sát nhập vào các chương trình nghiên cứu khác, từ đó các đề tài nghiên cứu cơ bản khó xin kinh phí do bị cạnh tranh trực tiếp từ các đề tài ứng dụng.

Để đạt được mục tiêu phát triển khoa học công nghệ trong nông nghiệp giai đoạn 2011-2015, tầm nhìn 2020 là các đề tài nghiên cứu ứng dụng vào sản xuất đạt hơn 70%; giá trị gia tăng trong nông nghiệp do khoa học công nghệ đem lại đạt 40% vào năm 2015…, nhiều đại biểu tại cuộc tọa đàm cho rằng các địa phương cần khẳng định vai trò chủ chốt, tổ chức đánh giá kết quả ứng dụng đề tài nghiên cứu những năm qua, tạo điều kiện cho nhà khoa học và nông dân gặp gỡ, khi đó các nghiên cứu mới dễ đi vào thực tiễn cuộc sống.