Sắp có nguyệt thực nửa tối ở Việt Nam

Tháng 11 này có nhiều sự kiện thiên văn nhất trong năm nay. Ngày 13/11, Australia đã có cơ hội chiêm ngưỡng nhật thực toàn phần và sau đó là trận mưa sao băng Leonids dịp cuối tuần trước. Hiện tượng nguyệt thực nửa tối, thường xảy ra trước hoặc sau nhật thực toàn phần trong tháng âm lịch, cũng là sự kiện thiên văn đáng chú ý.

Nguyệt thực xảy ra khi mặt trăng đi qua phần bóng trái đất che khuất ánh sáng mặt trời (gồm bóng tối và bóng nửa tối).

Hiện tượng này xảy ra khi một phần hoặc toàn bộ mặt trăng đi vào vùng bóng nửa tối của trái đất, tức là nhìn từ mặt trăng, trái đất che khuất chỉ một phần của mặt trời. Loại nguyệt thực này, theo thống kê của 5 thiên niên kỷ (từ năm 2000 TCN đến năm 3000 SCN), chiếm 36,3%. Theo giờ Việt Nam, mặt trăng sẽ đi vào vùng bóng nửa tối lúc 19h15’, đạt cực đại lúc 21h34’ và đi ra lúc 22h51’. Thời gian quan sát như vậy là nằm gọn trong cả buổi tối nên rất thuận lợi. Tuy vậy, khoảng thời gian quan sát tốt nhất hiện tượng này là từ 21h đến 22h. Cùng với Việt Nam, phần lớn khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Alaska đều có cơ hội quan sát hiện tượng này.

Các khu vực trên thế giới quan sát được nguyệt thực nửa tối 28/11.

Khác với nguyệt thực một phần hoặc toàn phần, không có phần nào của mặt trăng bị che khuất hoàn toàn khỏi ánh sáng mặt trời và do đó sẽ tối đi không nhiều. Để nhận ra được sự thay đổi độ sáng, mặt trăng phải đi vào vùng nửa tối trên 60%. Tuy nhiên, lần này, tỷ lệ đó lên tới 91,55% và ta có thể nhận thấy rõ sự chênh lệch độ sáng giữa nửa Bắc và Nam của mặt trăng.

Mô phỏng đường đi của mặt trăng qua bóng trái đất ngày 28/11.

Nguyệt thực là một hiện tượng thiên văn xảy ra mỗi năm từ 2 đến 5 lần. Khác với nhật thực, chỉ những người có mặt ở một phần bề mặt trái đất được bóng của mặt trăng quét qua mới quan sát được, nguyệt thực có thể quan sát được ở những nơi có mặt trăng trên bầu trời vào thời gian diễn ra nguyệt thực. Chúng ta không cần dụng cụ hỗ trợ quan sát đặc biệt nào phục vụ quan sát. Tuy nhiên, cần chú ý giữ ầm giữa thời tiết mùa đông.

Năm 2013, chúng ta đón chờ một sự kiện thiên văn thú vị, nhật thực hỗn hợp (vừa toàn phần, vừa hình khuyên) xảy ra ngày 3/11.