Hàng ngàn người sống ở nơi ô nhiễm xăng

Mùi xăng dầu bủa vây làng

Thôn Thu Thừ và Kim Nại có tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 200 ha, 350 hộ dân, với 2.500 nhân khẩu. 38 năm qua, hai mảnh làng này phải sống trong cảnh ô nhiễm xăng dầu nặng nề. Vào năm 1971, kho xăng dầu số 6 của binh trạm 16, đóng tại địa điểm động Phúc Tây, Trọt Muồng giữa thôn Thu Thừ và Kim Nại, bị ảnh hưởng của loạt bom B52 khiến hàng trăm ngàn lít xăng dầu bị chảy tràn ra ngoài và ngấm sâu vào lòng đất.

Dẫn chúng tôi đi khắp Thu Thừ, Kim Nại, cán bộ xã Hồ An Minh cho biết: “Chẳng có giếng nước nào dùng để uống hoặc nấu ăn. Nhà nào cố lắm thì tắm giặt bằng nước giếng. Mùa mưa, nhà nhà phải hứng nước mưa, cất đầy chum vại, xây bể để đựng mà dùng. Đến mùa hè nước mưa hết, lại phải chạy nước từng bữa qua xã bên”. Khổ nhất là hàng trăm em nhỏ sơ sinh và dưới 5 tuổi phải cùng ba mẹ sống chung với ô nhiễm xăng dầu. Trẻ em trong làng có chung hình ảnh là đen nhẻm, nhỏ thó và hay khóc nhè. Trưởng thôn Thu Thừ Nguyễn Công Thường nói: “Trẻ con ngửi mùi xăng, thần kinh yếu, cứ nghe ồn tí là khóc”.

Ông Hồ Văn Miến, Chủ tịch xã An Ninh, than thở: “Trưa nắng hè, dân Thu Thừ, Kim Nại đi mô cũng váng óc vì mùi xăng. Nắng càng to, mùi xăng dầu càng bay lên nồng nặc từ lòng đất, từ giếng nước. Đi mô trong làng cũng gặp mùi xăng dầu. Mần chi cũng phải ngửi mùi xăng dầu. Khổ!”.

 

Bà Nguyễn Thị Lụn đã ngoài 70 tuổi nhưng vẫn phải chăm người con tâm thần trong cảnh làng ô nhiễm xăng dầu.

 

Ông Hồ Văn Miến thống kê sơ bộ trong hai năm qua đã có hơn 20 người bị bệnh ung thư, 15 người đã chết. Một số hộ gia đình, trước tình cảnh đất làng bị nhiễm xăng dầu nặng không chịu đựng được, đã đi nơi khác sinh sống. Anh Hồ An Minh, ở thôn Kim Nại, dẫn chúng tôi ra đồng, chỉ ra giữa đồng hoang hai cái lều vừa được dựng lên, rồi nói: “Đấy, phía tay trái tui là cái lều của anh Nguyễn Ngọc Nhơn có bố chết vì bị ung thư, vợ đang mang thai, nhà cửa kiên cố khang trang nhưng không dám ở, phải lôi vợ con ra đồng ở”.
 

Chưa tìm được cách giúp dân

 
Chính quyền xã An Ninh cho biết trước mắt sẽ quy hoạch một khu đất của xã xa hai làng Thu Thừ, Kim Nại, nhằm giúp người dân nhiễm xăng ra đó ở. Tuy nhiên, ông Nguyễn Công Thường lại băn khoăn: “Xã nói ra đó định cư, nhưng phải đấu thầu, mỗi mảnh đất giá đấu thấp nhất là 15 triệu đồng. Chịu! Dân nghèo ở vùng ô nhiễm xăng, mần chi cũng không bán được thì tiền trăm cũng khó huống chi tận 15 triệu. Chịu!”.

 

Cây bị chết cháy bên giếng nước mhiễm xăng dầu.

Cách đây hơn 10 năm, Sở Khoa học - Công nghệ và Môi trường (nay là Sở Khoa học - Công nghệ và Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Quảng Bình) đã lấy mẫu nước gửi vào Chi cục Đo lường khu vực 3 tại TP.Đà Nẵng để phân tích và cho kết quả là nguồn nước trong khu vực bị ô nhiễm xăng dầu ở mức độ rất nghiêm trọng. Thế nhưng, không hiểu vì sao đã hơn 13 năm trôi qua, các cấp chính quyền và các ngành chức năng của tỉnh Quảng Bình vẫn không hề đưa ra được một đề án hay một biện pháp khả thi nào nhằm xử lý tình trạng ô nhiễm này.

Ông Lê Huấn, Chủ tịch UBND huyện Quảng Ninh, nói rõ: “Năm 1971, cái kho xăng đó cháy, tôi có chứng kiến, chừ xăng dầu làm ô nhiễm khu đó là phải. Mấy lần kiến nghị lên tỉnh cho dân nước sạch, nhưng chẳng thấy, nên huyện cũng gác lại hồ sơ”.

Rời Thu Thừ, Kim Nại, giữa cái nắng oi hè của gió Lào, qua một số vườn cây của người dân, khung cảnh đập vào mắt rõ nhất là cây cối sống cạnh giếng nước cứ quắt lá, có nơi cháy sém, héo rụi cả cây. Người dân lý giải: nắng to, hơi xăng dầu bay lên làm cây chết đứng.