Theo Tuệ Tĩnh (Nam dược thần hiệu) con ếch còn có tên là điền kê (gà đồng), thanh kê, vị ngọt, tính lạnh, vào kinh tỳ, vị, bàng quang, không độc. Nó có công dụng bồi bổ tỳ vị, trị lao, nhiệt, hư phiền, trẻ em lở ngứa, trị phù thũng (lợi thủy), an thai.
Trung dược học bản thảo viết: "Thịt ếch có công dụng thanh nhiệt, trị chứng sưng độc do nhiệt kết tụ bằng cách bôi đắp, và để bồi dưỡng sau sinh nở, sau ốm người bệnh chóng hồi phục".
 |
Ếch thường được dùng cho:
- Trẻ bị cam tích (bụng ỏng, đít beo) do nhiều nguyên nhân, có thể do hấp thụ đạm kém gây còi xương, suy dinh dưỡng. Dùng ếch an toàn hơn cóc. Khắc phục tính lạnh của ếch bằng cách tăng ôn như làm chả, băm cùng rau thơm, hành, mùi...
- Trẻ em mùa hè bị rôm sảy, mụn nhọt, ngứa lở, quấy khóc, ngủ không yên.
- Phụ nữ sau sinh nở bị phù, thể lực kém sút, da mặt vàng sạm.
- Bệnh nhân lao phổi lâu ngày hoặc bồn chồn không yên do tỳ hư phát nhiệt; miệng, họng viêm loét do nhiệt; có bệnh ngoài da viêm tấy, sưng đau...
Dùng ếch chữa bệnh nội thương: Dùng thịt ếch cả da để bổ dưỡng, hấp ăn thịt. Để chữa bệnh, thêm nước sôi hấp chín, lấy nước uống là chủ yếu, ăn thịt là phụ. Hoăc: Thịt ếch phối hợp các vị thuốc tương ứng từng bệnh (dược thiện). Ví dụ chữa tỳ hư phối hợp cùng hoài sơn, khiếm thực, hạt sen. Chữa thận thêm kỷ tử, đỗ trọng... Chữa phù thũng thì phối hợp sa nhân, la bạc tử (hạt cải củ)...
Bồi dưỡng khi yếu mệt, ốm dậy: Dùng các món ăn có ếch cung cấp đạm dễ tiêu, mát. Ví dụ: thịt ếch để cả da, chặt một con 8 miếng tẩm bột cari, bột ngũ vị, tỏi, ớt, bột ngọt, đường, muối. Đem xào thơm, cho khoai lang miếng đã chiên sẵn, chế nước cốt dừa, chờ sôi nêm vừa ăn. Cuối cùng cho hành tây thái dọc xào qua. Khi ăn có thể vắt chanh, chấm nước mắm ớt.
 |
Mụn nhọt mùa hè: Thịt ếch 100 g, lá sen tươi một lá, gạo150 g. Nấu cháo ếch xong nêm muối, lá sen úp lên cháo, tắt lửa, để nguội, bỏ lá sen.
Hoặc mụn nhọt làm mủ tái phát vào mùa hè: Thịt ếch 250 g, lá sen, gia vị vừa đủ. Bọc thịt ếch bằng lá sen. Hấp chưng chín ăn nóng.
Mụn nước làm mủ vỡ loét: Thịt ếch 100 g, sa nhân bột 5 g, gạo 150 g, một lá sen tươi. Nấu cháo ếch chín cho sa nhân, đậy lá sen. Để sôi thêm 5 phút nêm gia vị vừa ăn. Có thể ướp thịt ếch sa nhân, bọc lá sen chưng.
Người già uất nhiệt đại tiện có máu: 2 con ếch nấu canh với một nắm rau dệu tía. Ăn nhiều lần.
Bổ thận khí, chữa đi tiểu nhiều lần ban đêm: Ếch một con 90 g, tang phiêu tiêu 9 g, ba kích 9 g, câu kỷ tử 15 g, sơn du nhục 30 g. Ếch làm sạch (bỏ lòng), chặt miếng. Thuốc cho vào túi, đổ nước vừa đủ nấu sôi rồi hạ lửa cho ninh 2 giờ... Nêm gia vị vào canh. Dùng cho người già bị viêm tuyến tiền liệt.