Đắk Lắk: Thủy điện nhỏ lấy hết nước sinh hoạt của dân

 Đắk Lắk: Thủy điện nhỏ lấy hết nước sinh hoạt của dân - Ảnh minh họa

Năm 1999, người dân xã Yang Mao vui mừng khi được Nhà nước đầu tư hơn 1 tỷ đồng xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy từ thượng nguồn nước con suối Ea Kha. Từ khi có công trình này, hàng ngàn hộ dân nơi đây có nguồn nước sinh hoạt hợp vệ sinh dẫn đến từng nhà, không còn phải chịu cảnh hàng ngày ra suối cõng từng can nước không hợp vệ sinh về dùng. Tuy nhiên, niềm vui ấy của người dân không phải là “bất tận”. Năm 2010, Công ty TNHH Hoàng Nguyên xây dựng Nhà máy thủy điện Ea Kha nằm trên thượng nguồn suối Ea Kha. Nguồn nước của suối Ea Kha sau được chặn dòng để phục vụ phát điện lại được xả ra một nhánh suối khác. Vậy là, từ khi có nhà máy thủy điện, công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy Ea Kha bị “bức tử” vì nguồn cung cấp nước không còn.


Công trình cấp nước dừng hoạt động, nguồn nước sinh hoạt bị cắt khiến đời sống sinh hoạt của hơn 5.000 hộ dân trong xã bị đảo lộn. Để có nước sinh hoạt, hàng ngày các hộ gia đình ở đây phải “rồng rắn” lội bộ hơn 2km để lấy nước từ con suối gần nhất. Ông Y Van Niê, Phó trưởng buôn M’ghí, xã Yang Mao bức xúc: “Khi chưa có nhà máy thủy điện, nước sạch theo đường ống chảy về từng nhà. Mấy năm nay để có nước sinh hoạt hàng ngày, ngày nào bà con cũng phải lục đục dậy từ sáng sớm để đi lấy nước về sinh hoạt. Nhà nào giàu có sắm được máy cày thì đỡ khổ, nhưng cũng mất mỗi ngày mấy chục ngàn tiền dầu đổ máy. Nhà nào nghèo thì phải đi gùi từng can, xa mấy cây số. Nhiều nhà neo người phải đi xin hoặc mua từng can nước để xài, đắp đổi qua ngày. Ngày nắng nước trong còn đỡ, ngày mưa nước đục ngầu vẫn phải lấy về dùng. Cực lắm!”


Có mặt tại chân cửa xả nước của thủy điện Ea Kha, chúng tôi chứng kiến cảnh người dân ở các thôn, buôn trong xã “tấp nập” đến đây tắm giặt và lấy nước về sinh hoạt. Em Y Tin, mới 10 tuổi lưng cõng can nước 10 lít, tay dắt 2 đứa em từ chỗ lấy nước hổn hển, nghỉ đến mấy lần mới đưa được can nước lên bờ. “Ba mẹ đi rẫy hết, em tranh thủ trong buôn có người lái máy cày đi lấy nước nên đưa mấy đứa em ra tắm và múc ít nước về nấu ăn. Bữa nay đi “ké” máy cày nên múc được 3 can, chứ bình thường phải mất 2 tiếng em mới cõng đước can 10 lít nước này về nhà”, Y Tin cho biết.


Theo ông Y Nguyên - người trước đây được giao quản lý, vận hành công trình nước sinh hoạt tự chảy Yang Mao, tình trạng nhà máy thủy điện lấy mất nguồn cấp nước cho công trình nước sinh hoạt, khiến công trình này ngừng hoạt động, gây khốn khó cho người dân đã được xã báo cáo nhiều lần với huyện thông qua các cuộc họp, tiếp xúc cử tri. Tuy nhiên đến nay các cơ quan chức năng địa phương vẫn chưa có động thái nào để khắc phục tình trạng trên.