Trong những chuyến công tác tại các huyện của tỉnh Lâm Đồng, chúng tôi bắt gặp nhiều chân trước con hoẵng được phơi khô treo trên vách tường hoặc để trang trọng trong tủ giữa nhà của không ít gia đình. Khi được hỏi, tất cả những gia đình này đều nói dùng để chữa chứng mất sữa cho phụ nữ sau khi sinh.
 |
|
Chân hoẵng trong một gia đình tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng |
Cách chữa của họ rất đơn giản, khi phụ nữ sinh con không có sữa hoặc ít sữa, chỉ lần lấy chân trước con hoẵng này quệt vào bầu vú người mẹ vài lần là đầy sữa cho con bú.
Nhưng trước câu hỏi vì sao lại là chân trước con hoẵng mà không phải chân sau thì họ không giải thích được, chỉ nói rằng đây là bài thuốc dân gian, từ trước đến nay mọi người đều sử dụng chân trước mới có tác dụng.
Tôi đã từng chứng kiến một phụ nữ tại huyện Cát Tiên (Lâm Đồng) ngồi cả tiếng đồng hồ chờ người ta làm thịt hoẵng chỉ để xin một chiếc chân trước dài khoảng 7cm về làm “thuốc”. Theo chị này, chân hoẵng chữa chứng mất sữa cho phụ nữ sau khi sinh rất hữu dụng.
 |
|
Dùng chân hoẵng chữa chứng mất sữa ở phụ nữ sau khi sinh bằng cách quệt vào bầu vú là không có cơ sở khoa học |
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Danh Tài - Chủ tịch Hội Đông y Lâm Đồng - cho biết đây là cách chữa rất phản khoa học. Theo ông, không có cơ sở nào để khẳng định việc chữa chứng mất sữa bằng cách quệt chân hoẵng vào bầu vú lại có sữa cả.
Ông Tài cũng chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến chứng mất sữa ở phụ nữ như uống thuốc kháng sinh sau khi sinh; lo nghĩ nghiều; đời sống khó khăn ăn uống không đủ chất; viêm, nhiễm trùng đường sinh dục…
Bà Nguyễn Thị Hồng, hội viên Hội Đông y Lâm Đồng, cũng phủ nhận cách chữa chứng mất sữa ở phụ nữ sau khi sinh như trên. Tuy nhiên, bà Hồng cho rằng có thể trong dân gian đang nhầm lẫn giữa tắc tia sữa với không có sữa ở phụ nữ sau khi sinh. Nếu tắc tia sữa thì có thể dùng lược quệt xuôi để thông các tia sữa. Thay vì dùng lược, nhiều người lại đi tìm chân hoẵng để quệt, lâu dần trở thành "mê tín".
 |
|
Bấc cây Thông thảo dùng để chữa chứng không có sữa ở phụ nữ sau khi sinh |
Theo bà Hồng, muốn chữa chứng mất sữa trước tiên phải xác định được nguyên nhân. Thông thường, đông y chữa chứng này bằng cách cho sản phụ uống nước sắc từ quả cây Vương bất lưu hành (còn gọi là Trâu cổ), hay bấc cây Thông thảo ninh với giò heo cho sản phụ ăn hoặc lấy cây bồ công anh rửa sạch giã lấy nước uống, phần bã đắp vào bầu vú sản phụ.