Sông ngòi hấp hối

Người Hà Nội luôn bị ám ảnh bởi những dòng sông đã và sẽ bị giết

Lưu vực sông Cầu đang kêu cứu

Tại phiên họp thứ 3, do Uỷ ban Bảo vệ Môi trường Lưu vực sông Cầu tổ chức ngày 29/9 tại Vĩnh Phúc, các báo cáo liên quan đã được đưa ra. Trong những năm gần đây, các tỉnh thuộc lưu vực sông Cầu đều gia tăng các nguồn lực để phát triển kinh tế.

Hiện có khoảng 800 cơ sở có nguồn thải ra lưu vực sông Cầu, chủ yếu từ khai khoáng và tuyển quặng, bên cạnh đó, nằm trên lưu vực sông Cầu còn có khoảng 200 làng nghề các loại chủ yếu tập trung ở Bắc Ninh và Bắc Giang, phần lớn nước thải không được xử lý, xả trực tiếp ra sông vào lưu vực sông Cầu.

Trong khi đó, theo đánh giá của các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức khoa học, do khai thác không hợp lý và sử dụng tài nguyên thiên nhiên không bền vững nên lưu vực sông Cầu đang suy thoái và ô nhiễm nghiêm trọng.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên&Môi trường Trần Hồng Hà nhấn mạnh: “những thiệt hại về mặt lâu dài không thể kể hết được nếu không có những nỗ lực chung bảo vệ bền vững toàn khu vực. Chính vì vậy, lúc này trách nhiệm không chỉ còn là của các cơ quan quản lý nhà nước mà quan trọng hơn là trách nhiệm chung của cộng đồng, đặc biệt là các doanh nghiệp”.

Tại cuộc họp này, lãnh đạo các địa phương có sông Cầu đi qua đã thống nhất đưa ra kế hoạch kiểm tra, thanh tra toàn diện, quyết liệt và yêu cầu các biện pháp xử lý buộc phải có lộ trình khắc phục.

Nhiều con sông Hà Nội cũng đang chờ án tử

Trước đó, tại kỳ họp thứ 14, Hội đồng nhân dân TP Hà Nội, rất nhiều ý kiến của cử tri Hà Nội đã lên tiếng kêu cứu cho những dòng sông của thủ đô.

Sông Thiên Đức bắt nguồn từ đầm Ái Mộ (Yên Viên) đến thượng lưu hồ Cống Vực (thôn Cung Đình, xã Dương Hà, Gia Lâm) có chiều dài 6.090 m. Sông Cầu Bây bắt nguồn từ hồ Kim Quan (phường Việt Hưng) đến cống Xuân Thuỵ có chiều dài 12.064m.

Các sông này làm nhiệm vụ tiêu thoát nước trong mùa mưa, đồng thời còn dự trữ nước phục vụ cho công tác chống hạn vụ Đông Xuân. Qua nhiều năm khai thác, hiện nay, các tuyến sông này bị bồi lắng, ô nhiễm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến công tác tưới tiêu và chất lượng nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ngày 21/1/2008, UBND Thành phố đã giao Công ty KTCT thuỷ lợi Đông Anh, nay là Công ty đầu tư phát triển thủy lợi Hà Nội khảo sát. Ngày 22/7/2008, công ty này đã lập kế hoạch chờ UBND TP xem xét quyết định việc thực hiện và điều mà dân Gia Lâm đang kêu chính là đề nghị Thành phố chỉ đạo quyết liệt triển khai thực hiện cải tạo, nạo vét để kịp thời “cứu” các con sông này.

Sông Lừ chạy qua địa bàn phường Phương Mai bị nước thải từ các bệnh viện đổ ra gây ô nhiễm nghiêm trọng. Hội đồng nhân dân TP sau khi xác minh đã có trả lời: Về tình trạng ô nhiễm nước sông Lừ trong đó có một phần do nước thải của Bệnh viện Đại học Y, TP đã giao cho Sở Tài nguyên môi trường phối hợp với Sở Xây dựng để kiểm tra Bệnh viện Đại học Y về công tác xử lý nước thải y tế, đảm bảo vệ sinh môi trường theo quy định.

Đối với con sông Pheo chảy qua địa bàn Tây Tựu, người dân ở đây đang kiến nghị về việc giải quyết vấn đề nước thải của nhà máy giấy thải vào nước sông Pheo gây ô nhiễm môi trường. Một số xí nghiệp đầu nguồn sông Nhuệ cũng đang để nước thải chưa qua xử lý chảy trực tiếp ra sông gây ô nhiễm môi trường…

UBND TP đã giao cho Sở Tài nguyên&Môi trường phối hợp với chính quyền cơ sở kiểm tra và xử lý trong quý III năm 2008 và sẽ trả lời chính thức cho người dân vào 30/9/2008.

Các con sông này liệu có thoát được án tử hay không còn đang phải phụ thuộc nhiều vào thời gian và các cơ quan chức năng có quyết liệt hay không.

Sông Hoài trước nguy cơ bị bức tử

Phòng Tài nguyên&Môi trường TP Hội An vừa cho biết, mỗi ngày, sông Hoài phải tiếp nhận gần 8.590m3 nước thải phát sinh từ hoạt động của hàng trăm khách sạn, nhà hàng trên địa bàn TP và hơn 8.310m3 nước thải sinh hoạt của dân khu vực nội thị, tất cả đều chưa qua xử lý và đổ trực tiếp ra môi trường.

Lượng nước thải này theo gần 12.000m mương rãnh thu gom xập xệ vô tư chảy theo địa hình tự nhiên hoặc thấm xuống đất và chảy ra sông Hoài, khiến bờ sông luôn “phảng phất” mùi hôi thối.

Bà Jeni Anna, một du khách người Mỹ trong lần dạo quanh sông Hoài gần đây, nhận xét: "Chúng tôi rất lấy làm tiếc khi thấy Hội An như thế này. Chính quyền sở tại cần có những động thái tích cực, sớm xử lý tình trạng sông ô nhiễm, bốc mùi hôi thối”.
 

Tại khu vực Chùa Cầu, nước sông luôn thường trực một màu đen, mùi hôi thối, xú uế bủa vây người dân. Theo ghi nhận, kênh Chùa Cầu là bãi đáp của hơn 2.200m3 nước thải từ hệ thống mương thoát nước thải của ba phường Minh An, Cẩm Phô, Tân An (Hội An) với số lượng dân cư thường xuyên xả thải nước thải sinh hoạt vào khoảng 12.000 người và 28 khách sạn (700 phòng, tương đương 1.050 khách), ba nhà hàng lớn cùng nhiều nhà hàng nhỏ, khiến tình hình ô nhiễm càng trở nên nghiêm trọng.

Phòng Tài nguyên&Môi trường cho biết, nồng độ các chất ô nhiễm của nước sông tại khu vực này (BOD, COD…) vượt gấp 2 - 3,5 lần tiêu chuẩn cho phép.

Ông Nguyễn Năm, 70 tuổi, trú tổ 13, phường Minh An, bức xúc: “Hôi thối cả chục năm nay rồi. Người dân chúng tôi đã kiến nghị, nhưng mãi chẵng cải thiện gì. Cứ để thế này, con kênh Chùa Cầu sẽ trở thành kênh chết mà sông Hoài cũng chết, khi mà nước sông dần cạn đi, tình trạng ô nhiễm càng nghiêm trọng”.

Xa hơn về phía Đông, hàng ngàn khối nước thải ô nhiễm từ chợ Hội An trực tiếp xả nước thải ra sông Hoài cũng khiến cho tình trạng ô nhiễm nước sông trở nên nghiêm trọng.

Ông Trương Văn Bay, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An, cho biết vừa qua, các chuyên gia môi trường Nhật Bản đánh giá tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực Chùa Cầu và sông Hoài đang ở mức báo động. 

Để khắc phục và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm này, ông Bay cho rằng, cần phải có thời gian và tiền bạc. Theo đó, Hội An sẽ xây dựng khu xử lý nước thải, rác thải tập trung; xử lý riêng biệt các nguồn nước thải ngay từ đầu ra trước khi thải ra hệ thống chung dẫn đến trung tâm xử lý tập trung…

Riêng kênh Chùa Cầu, TP sẽ tiến hành vệ sinh súc rữa, đồng thời giải tỏa, mở rộng, khơi thông.

Ông Bay khẳng định, vấn đề môi trường Hội An sẽ được xử lý triệt để khi thực hiện dự án bảo vệ môi trường của TP với trị giá 10,9 triệu EUR từ nguồn vốn ODA của Pháp. Dự án này hiện đang được khởi động và dự kiến 3 - 5 năm nữa sẽ hoàn thành.

Tuy nhiên, với công suất thiết kế xử lý 6.700 m3/ngàyđêm của nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt; 56,7 tấn/ngày đêm của nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt, chất thải rắn và nước thải bệnh viện quy mô 300 giường cũng chỉ giải quyết được 50 phần trăm lượng rác hiện tại, phát sinh từ nội thị. Và theo tính toán, khả năng đáp ứng của các nhà máy trên sẽ chỉ còn khoảng 30 phần trăm cho đến năm 20120.

Và như vậy, một khi chất lượng nước thải chưa được xử lý triệt để, sông Hoài vẫn đứng trước nguy cơ bị bức tử vì lượng chất thải độc hại đổ xuống sông hàng ngày. 

(Theo Dân Trí, VTC)