Hình ảnh con voọc đang mang thai bị nhóm thanh niên bắt hút thuốc trước khi giết nó. Ảnh: Facebook.

Ngày 16/7, hơn mười tấm ảnh chụp các cảnh hành hạ con voọc mang thai xuất hiện trên trang Facebook của một thanh niên được xác định là Nguyễn Văn Quang. Trước khi giết bằng cách nhấn nó vào nước sôi và hun khói, nhóm thanh niên còn trói chặt các chi và bắt con vật hút thuốc lá. Nhiều người càng phẫn nộ hơn khi nhóm thành niên thích thú cầm xác con voọc để chụp ảnh.

Con vật bị sát hại trong vụ trên là voọc chà vá chân xám (có tên khoa học Pygathrix cinerea), một trong những loài được liệt kê trong sách đỏ Việt Nam.

Giáo sư Đặng Huy Huỳnh tỏ ra đau xót khi biết câu chuyện trên. Sự kiện xảy ra sau khi các nhà khoa học công bố tê giác một sừng cuối cùng ở Việt Nam chết vào năm 2010. Do đó việc một bộ phận thế hệ trẻ đang thể hiện thái độ tàn nhẫn với động vật khiến ông cảm thấy lo hơn cho công tác bảo tồn các loài hoang dã ở Việt Nam.

"Chà vá là loài đặc hữu chỉ phân bố ở Đông Dương, thuộc nhóm đặc biệt quý hiếm. Nếu con người không có biện pháp kịp thời, tôi nghĩ rằng, tới đây chúng ta sẽ lại có một buổi công bố đáng buồn như buổi công bố loài tê giác một sừng tuyệt chủng”, Giáo sư Đặng Huy Huỳnh nói.

Trong khi đó, ông Vũ Ngọc Thành, giảng viên Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội nhận định vụ giết voọc là hình ảnh phản cảm, nhưng cũng là hồi chuông thức tỉnh xã hội để mọi người dân có ý thức hơn trong việc bảo tồn các loài động vật hoang dã nói chung và động vật linh trưởng nói riêng.

"Khi công bố tê giác Việt Nam tuyệt chủng thì trên thế giới còn tới khoảng 2.500 con. Loài gấu trúc ở Trung Quốc cũng còn 2.500 con đều nằm trong sách đỏ cần bảo vệ khẩn cấp, trong khi voọc chà vá chân xám chỉ còn 2.000 con", ông Thành cung cấp thêm.

Ông Thành nhấn mạnh, voọc chà vá chân xám chỉ có ở Việt Nam, nằm trong nhóm 25 loài linh trưởng nguy cấp nhất trên thế giới. Chúng sống ở rừng kín thường xanh, rừng kín nửa rụng lá, sống theo đàn khoảng 10 - 15 con. Chúng ngủ đêm trên các cây gỗ lớn, có tán rậm. Ở Việt Nam, chà vá chân xám phân bố rất hẹp, chỉ ở các Quảng Nam, Kontum, Bình Định.

Một con voọc chà vá chân xám. Ảnh: Vũ Ngọc Thành.

Ông Rick Passaro, người quản lý dự án Bảo tồn voọc Cát Bà, tỏ ra rất giận dữ và sửng sốt khi thấy những bức ảnh về vụ giết voọc trên báo khi trao đổi với VnExpress. "Tôi và đồng nghiệp liên tục nói chuyện về vụ này những ngày gần đây", ông Rick Passaro nói.

Dù làm công tác bảo tồn động vật hoang dã một thời gian dài ở nhiều nước như Thái Lan, Mỹ, Bahamas, nhưng Rick Passaro chưa bao giờ chứng kiến những hình ảnh tương tự. "Hành hạ động vật đã chết như nhét mẩu thuốc lá vào miệng rồi đăng lên mạng là hành động nhẫn tâm”, ông nhận xét.

Passaro cho rằng, các thanh niên biết hành vi của họ là phạm pháp, nhưng họ vẫn chụp ảnh, đăng lên mạng như thách thức pháp luật. "Các thanh niên đó sẽ phải chịu án phạt nặng nhất theo quy định của pháp luật, vì bằng chứng quá rõ ràng”, ông nói.

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho rằng, hành động tàn nhẫn của thanh niên bị cộng đồng mạng chỉ trích mạnh mẽ, song điều đó là chưa đủ. "Sự việc đã phản ánh một góc tối trong nhận thức và hành động của thanh niên. Đây không chỉ là hành động vô nhân đạo mà còn vi phạm nghiêm trọng các quy định về bảo vệ động vật hoang dã của Việt Nam", ông Trần Việt Hưng, phó giám đốc ENV nhấn mạnh.

Theo ông Trần Việt Hưng, ở các nước phát triển, việc bảo vệ động vật hoang dã được người dân rất coi trọng. Nhiều loài sau khi bị chết, người dân vẫn thông báo tới cơ quan chức năng để xử lý và đưa về bảo tàng. "Không người nào giết mổ động vật hoang dã để chế biến thành các món ăn như ở Việt Nam. Ở nước ta, tình trạng đưa tên các loài hoang dã quý hiếm trong thực đơn của các nhà hàng, quán ăn diễn ra khá phổ biến", ông Hưng nhấn mạnh.