Dự án vườn sinh thái Hương Long, Huế: Ngập chìm trong cỏ hoang

Cây ăn quả héo quắt, cỏ dại mọc um tùm trong khu vườn sinh thái Huế được đầu tư hàng tỷ đồng. Ảnh: Ngọc Văn.

Dự án nhà vườn sinh thái Hương Long - Huế được UBND tỉnh TT- Huế tiếp nhận và giao về UBND thành phố Huế triển khai thực hiện từ năm 2007, tổng vốn đầu tư năm đầu (2007) gần 150.000 USD, do Tổ chức Đông Tây Hội ngộ (Hoa Kỳ) tài trợ. Vườn sinh thái Hương Long - Huế là một dự án đa mục tiêu.

Ngoài phục vụ nghiên cứu xây dựng thị trường tiêu thụ sản phẩm hữu cơ xanh-sạch, dự án tập trung nâng cao năng lực canh tác cho địa phương, đầu tư công cụ kỹ thuật, cung cấp các loại giống, nguyên liệu nông phẩm, tiếp thị và quảng bá sản phẩm... Mục tiêu lâu dài, nơi đây trở thành địa chỉ du lịch, dịch vụ trên trục tham quan di tích, sinh thái, cảnh quan Kim Long - Linh Mụ - Văn Thánh.

Dự án ra đời, xã Hương Long (cũ) bàn giao cho chủ đầu tư một lượng lớn đất sản xuất nông nghiệp hằng năm để cải tạo xây dựng khu sinh thái tổng hợp, gồm vườn hoa, cây cảnh, cây ăn quả, nhà hàng, hồ cảnh quan, đường dạo, đất sản xuất, khu chế biến - đóng gói nông sản sạch.

Tuy nhiên, dù tiêu tốn tiền tỷ sau nhiều năm, nơi đây vẫn không thể trở thành mô hình kiểu mẫu như mục tiêu đặt ra về sản xuất nông sản xanh - sạch kết hợp khai thác du lịch sinh thái.

Ông Nguyễn Thắng Đoan, Chủ tịch UBND phường Hương Long cho biết, địa phương vừa tiếp nhận lại khu đất dự án từ một doanh nghiệp, nên rất lúng túng trong tổ chức quản lý và khai thác. Ngay cả nguồn vốn đầu tư dự án qua các năm, vị này cũng không thể nắm rõ.

Đến nay, đất sản xuất thuộc dự án được UBND phường giao trở lại cho dân theo định kỳ từng năm (đất 5%). Nông dân quay về lối canh tác cũ, với các loại giống rau màu truyền thống, như khi chưa có dự án.

“Dân giờ sản xuất thế nào có lợi thì làm, dù là trồng khoai, rau, ớt, đậu...? Còn duy trì canh tác theo tiêu chí dự án đặt ra trước đây là rất khó. Chúng tôi không thể bắt buộc dân làm theo mô hình”, ông Đoan nói.

Nông dân từng sản xuất trên đất vườn sinh thái cho biết, sản phẩm dự án theo công nghệ sạch có chất lượng tốt, quy trình sản xuất nghiêm ngặt và khoa học, nhưng giá thành đầu tư cao, mất nhiều thời gian, đầu ra lại hạn chế.

“Đơn cử, dân từng sản xuất dưa hấu Nhật, nhưng vì không có sản phẩm cung ứng quanh năm, đầu ra thiếu ổn định nên đành chuyển qua cây trồng khác”, ông Võ Quý Tiến, Phó Chủ tịch UBND phường, kể.

Sau khi cạn kinh phí hoạt động và phải giao về cho địa phương, dự án phá sản. Nửa khu đất vườn sinh thái (gồm nhà rường, vườn cây ăn quả, vườn hoa, hồ sinh cảnh) ngập chìm trong cỏ hoang, trở thành bãi chăn thả gia súc tự phát và tiềm ẩn tai nạn chết người.

Chính quyền phải bỏ tiền thuê hẳn một chân bảo vệ chuyên trông coi khu sinh thái hoang hóa và ngăn chặn trẻ em vào chơi ở các hồ nước có bờ dốc đá trơn trượt.