Kỹ thuật xếp đá tuyệt đẹp ở 4 cửa thành nhà Hồ

Thành Nhà Hồ (do Hồ Quý Ly xây dựng năm 1397) còn được gọi là thành Tây Đô hoặc Tây Kinh (kinh đô phía Tây Đại Việt), thành An Tôn (thành ở khu vực động An Tôn thời Trần), thành Tây Giai (ở phía Tây thuộc địa phận thôn Tây Giai), Thạch Thành (toà thành xây dựng bằng đá), Thành Nội (vòng thành quan trọng bên trong La Thành) thuộc địa phận 2 xã Vĩnh Long, Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá.

Toà thành là một chứng tích lịch sử kỳ vĩ duy nhất và văn minh Đại Việt (cuối thế kỷ 14-đầu thế kỷ 15) trên vùng đồng bằng rộng lớn của huyện Vĩnh Lộc.  

Thành Nhà Hồ được quy hoạch gồm hai vòng thành bao bọc lẫn nhau. Đây cũng là đặc điểm chung của hầu hết các kinh đô ở phương Đông như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, thường gồm có hai hay ba vòng thành bao bọc lẫn nhau. Trong đó, vòng thành trong cùng bao bọc bảo vệ nơi làm việc và ăn nghỉ của hoàng đế, hoàng gia và triều đình là quan trọng nhất, được gọi là hoàng thành. Ở khu di tích thành nhà Hồ, vòng thành đá hình vuông hiện còn chính là hoàng thành.

Thành nhà Hồ mở 4 cửa, trong đó hướng chính là Nam. Đây cũng chính là đặc điểm chung của các kinh thành phương Đông với quan niệm nhà vua là bậc thánh nhân phải ngoảnh mặt về phía Nam để cai trị thiên hạ.

Khu di sản cách thủ đô Hà Nội khoảng 150 km về phía Nam, cách thành phố Thanh Hoá 45 km về phía Tây Bắc.

Cùng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thành nhà Hồ : 

 

Cửa Đông.

Cửa Tây.

Cửa Bắc.

Trong bốn cửa thành, Cửa Nam được xây dựng lớn nhất, mở ba vòm cửa, còn các cửa khác chỉ có  một vòm.

Để xây dựng các cửa vòm cuốn đá trên, người ta phải sử dụng đất đắp hình cửa cuốn theo kích thước đã định từ trước làm cốt.

Những khối đá lớn nhất nặng tới khoảng 26,7 tấn.

Có thể thấy toàn bộ các bức tường của tòa thành được xây bằng các khối đá khổng lồ có hình khối chữ nhật hoặc gần vuông.

Các cửa vòm cuốn đá được xây dựng kỳ công. Đá xây dựng ở đây phải được chế tác nhẵn phẳng ở tất cả các mặt và chế tạo thêm loại có hình nêm kiểu “múi bưởi”.

Bên dưới đặt những khối đá lớn làm nền, các khối đá hình chữ nhật xếp bên trên tạo thành thân cửa.

Để hoàn chỉnh công trình thanh nhà Hồ, ước tính đã có 100,000m3 đất, hơn 20,000m3 đá đã được đào đắp, trong đó có nhiều khối đá nặng trên 20 tấn được khai thác, vận chuyển và lắp đặt.

Đá được khai thác từ các mỏ núi đá vôi vô tận ở quanh thành như Đốn Sơn (Vĩnh Thành), núi Hắc Khuyển (Vĩnh Long), núi Song Tượng (Vĩnh Yên).

Bức tường đá đồ sộ với các khối đá nặng từ hơn 10 tấn đến trên 20 tấn có độ cao hàng chục mét trong điều kiện kỹ thuật thủ công thế kỷ 14.

Bao quanh các bức tường thành đồ sộ là hệ thống hào thành, như thường thấy ở các tòa thành Đông  Á. Ngày nay, nhiều phần của hào thành đã bị lấp cạn.

Kỹ thuật chồng xếp tường thành đá thể hiện rõ nét.

Đôi rồng này vốn là một cặp thành bậc cửa của một kiến trúc quan trọng trong thành. Chúng đã bị dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu và bị mất phần đầu do chiến tranh...