Sức sống mới ở vùng Đồng Tháp Mười

Ảnh minh họa

Vùng đất hoang hóa

Trước đây, ĐTM của Long An không chỉ khó khăn phức tạp vì đất và nước phèn, mà còn bị ngập lụt không chu kỳ xảy ra thường xuyên. Nước ngập sâu trên 2m, ảnh hưởng đến sinh hoạt của cộng đồng dân cư và sản xuất. Nói về một thời gian khổ, ông Lê Thanh Tâm –Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Long An, nhớ lại: Đến thời điểm năm 1979, vùng ĐTM vẫn còn là vùng đất chưa được biết nhiều, đất còn hoang trên 176.000 ha, thiếu nước ngọt, sản xuất và sinh hoạt của người dân rất nghiêm trọng nhất là mùa khô, nắng hạn. Hầu hết canh tác lúa chỉ làm 1 vụ/năm, bằng các loại giống lúa dài ngày như Trường Hưng, Nàng Tây, Huyết Rồng,… với năng suất thấp và bấp bênh. Vùng này, đất rộng, người thưa phân bố rải rác và tỷ lệ đói còn cao; cơ sở hạ tầng còn yếu kém, kênh mương chưa nhiều, giao thông thủy bộ chỉ đếm trên đầu ngón tay, hàng hóa rất ít và lưu thông buôn bán gặp vô vàn trở ngại; bưu điện và điện lực chưa có gì đáng kể; trình độ dân trí thấp, y tế, giáo dục và cơ sở vật chất kỹ thuật - xã hội còn thô sơ, yếu kém. Bên cạnh đó, hậu quả nặng nề của chiến tranh chưa được khắc phục, ruộng đồng nhiều nới phải bỏ hoá do bị gài bom mìn dày đặc...

Chủ trương khai thác Đồng Tháp Mười

Tại Đại hội III (năm 1983), Đảng bộ Long An khẳng định và nêu rõ chủ trương đối với ĐTM. Theo đó, tỉnh tập trung chiến lược trước mắt và lâu dài về các vấn đề như: phục hóa, khai hoang mở rộng diện tích sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp tạo điều kiện chuyển lúa mùa 1 vụ dài ngày- năng suất thấp- bấp bênh, sang làm lúa ngắn ngày- tăng vụ thâm canh- tăng năng suất, thay đổi tập quán làm ăn, nhanh chóng ổn định và không ngừng cải thiện đời sống nhân dân ĐTM. Tỉnh đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, tập trung đẩy mạnh phát triển thủy lợi giao thông hoàn chỉnh, xây dựng hệ thống điện, bưu chính viễn thông- trường học- trạm xá, các cụm, tuyến dân cư, thị tứ,…; điều động, phân bố lại dân cư, chuyển vùng ĐTM thành trọng điểm lương thực (lúa), thực phẩm (lợn, gà, vịt, tôm,..), đưa cây công nghiệp (đay, bàng, tràm) phát triển tương xứng với đất đai.

Vùng sản xuất nông nghiệp đầy tiềm năng

Cùng với việc đầu tư của Nhà nước, người dân các nơi đến lập nghiệp không chỉ làm ruộng dựa trên kinh nghiệm từ bao đời nay của ông cha để lại, mà nay, họ đã biết kết hợp khoa học kỹ thuật vào sản xuất để hạn chế rủi ro và tăng năng suất, chất lượng cho cây lúa. Các mô hình liên kết sản xuất ra đời đã giúp người dân ĐTM có điều kiện nâng cao giá trị cho cánh đồng của mình. Nhiều nông dân đã trở thành triệu phú từ việc trồng lúa kết hợp với chăn nuôi trên vùng đất này. Điển hình như ông Trần Quang Minh (SN 1940), ngụ ấp Mây Rắc, xã Bình Thạnh (Mộc Hóa-Long An). Từ nơi khác đến lập nghiệp, khởi đầu bằng việc thuê 0,5 ha đất để sản xuất, sau thời gian tích cực lao động, ông dành dụm được một số vốn và mua 5 ha đất canh tác. Ngoài sản xuất lúa, ông còn đào ao nuôi cá kết hợp với trồng cây ăn trái. Năm 1992, ông tích lũy số vốn khá lớn và mua 40 ha đất sản xuất. Bên cạnh đó, ông Quang Minh đầu tư 3 máy cày, 1 máy cắt xếp, 1 máy gặt đập liên hợp để chủ động trong việc gặt lúa trong gia đình và tranh thủ thời gian nhàn rỗi làm thuê cho các hộ lân cận. Bình quân hàng năm, ông Quang Minh cung cấp ra thị trường 400 tấn lúa, khoảng 2 tấn cá và 8 tấn cây các loại (cam, bưởi, xoài), với lợi nhuận 1,4 tỷ đồng/năm. Từ mô hình sản xuất gia đình, ông đã tạo việc làm ổn định cho 10 lao động với mức lương 2 triệu đồng/người/tháng, và 50 lao động thời vụ với thu nhập 100.000 đồng/người/ngày. Không chỉ làm giàu cho bản thân, mỗi năm ông Minh giúp đỡ 15-20 hộ nghèo trên địa bàn, tích cực tham gia công tác xã hội từ thiện tại địa phương và đóng góp xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn trên 50 triệu đồng.

Ông Lê Minh Đức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Long An cho biết: Nếu như năm 1985, sản lượng lương thực của tỉnh là khoảng 600.000 tấn, thì đến nay, con số này đạt gần 2,5 triệu tấn. Trong đó, khu vực ĐTM đã chiếm gần 2 triệu tấn, trở thành vựa lúa của cả tỉnh. Đây là kết quả của sự đầu tư đồng bộ từ cơ sở hạ tầng sản xuất, mở rộng diện tích gieo trồng các chủng loại giống lúa chất lượng và phẩm cấp cao, ứng dụng rộng cơ giới, công nghệ sinh học, tổ chức chuyển giao kỹ thuật tập trung qua xây dựng các cánh đồng lúa thâm canh “3 giảm, 3 tăng”, “cùng nông dân ra đồng” trên qui mô lớn. Bên cạnh đó, tỉnh đã bố trí hơn 44.000 hộ dân kinh tế mới từ các huyện phía Nam của tỉnh (Cần Giuộc, Cần Đước, Tân Trụ…) và từ các tỉnh, thành trong cả nước vào vùng ĐTM, thực hiện chủ trương bố trí lại dân cư, gắn lao động với đất đai, xóa đói giảm nghèo và tạo thế trận an ninh nhân dân vững chắc vùng biên giới Tây - Nam.

Khai thác có hiệu quả vùng ĐTM, tỉnh đã và đang xây dựng các “cánh đồng mẫu lớn”, thực hiện quy hoạch 40.000 ha lúa thâm canh chất lượng cao, tiếp tục các chương trình hỗ trợ nông dân ứng dụng giống, phát triển đa dạng các mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng cơ giới, đầu tư xây dựng mới, nâng cấp hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất và nhu cầu dân sinh,…

Những thay đổi ở vùng ĐTM đã làm cho người dân nơi đây an tâm sản xuất. Nơi đây trước kia là vùng sình lầy, bưng trấp, nay mọc lên những khu đô thị sầm uất, có chợ búa đông đúc, khu dân cư tập trung... Điều này cho thấy sức vươn lên thật mạnh mẽ, sự tự lực đi lên khắc phục khó khăn của nông dân ở vùng ĐTM.