(Tin Môi Trường) - (Tinmoitruong.vn)- Mỏ đã hết hạn từ tháng 6/2011 nhưng thay vì đóng cửa bàn giao mặt bằng cho UBND tỉnh Nghệ An, HTX Liên Hợp vẫn ngang nhiên hoạt động ngày đêm ngay trước mắt các cơ quan chức năng.
Đó là thực trạng đã và đang diễn ra tại mỏ đá Kèn Cò Phạt, xã Liên Hợp, huyện miền núi Quỳ Hợp, Nghệ An. Những ngày trung tuần tháng 3/2012, có mặt tại mỏ đá Kèn Cò Phạt PV sửng sốt khi công nhân, lao động tại đây cùng máy móc, phương tiện hiện đại đang khai thác, đào những hàm ếch khổng lồ dưới vách núi đá dựng đứng, thuốc nổ, mìn vẫn vô tư nổ ngày đêm là thực trạng kinh hoàng ở mỏ đá này.
Mỏ Kèn Cò Phạt vẫn hoạt động dù đã hết hạn được phép khai thác
Doanh nghiệp cù nhầy?
Mỏ đá Kèn Cò Phạt thuộc xã Liên Hợp được UBND tỉnh cấp phép khai thác cho Hợp tác xã Liên Hợp theo quyết định số 16/QĐ-UB ngày 7/1/2005 trong thời hạn 5 năm. Hết thời hạn, UBND tỉnh Nghệ An đã ra quyết định 2383/QĐ-UB ngày 25/6/2011 về đóng của mỏ Kèn Cò Phạt. Sau đó, UBND tỉnh Nghệ An cũng cho phép HTX Liên Hợp có 8 tháng để dọn dẹp mỏ và tận thu những tài nguyên đã khai thác còn trong mỏ. Tuy nhiên thay tận thu để đóng cửa mỏ trả lại mặt bằng cho UBND tỉnh Nghệ An thì HTX Liên Hợp lại ồ cho nổ mìn khai thác.
HTX Liên Hợp còn cho phép 3 công ty khác như doanh nghiệp tự nhân Long Anh, doanh nghiệp Thành Trung… vào cùng khai thác chui một cách trắng trợn. Mỗi ngày tại mỏ Kèn Cò Phạt có hơn 50 công nhân dựng lán trại khai thác cả ngày lần đêm. Thường trực trong mỏ là hàng chục ô tô tải, máy xúc máy đào, máy nén khí, máy khoan… hoạt động tấp nập. Thỉnh thoảng lại vang lên những tiếng nổ mìn.
Một điều đáng ngạc nhiên dù đã có quyết định đóng cửa mỏ nhưng HTX Liên Hợp (không được cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ) vẫn sử dụng thuốc nổ để phá đá cả ngày lần đêm. Mỗi ngày các công ty này cho nổ hàng chục quả mìn khai thác chui hàng trăm khối đá gây thiệt hại lớn về tài nguyên khoáng sản.
Do đá trong mỏ đã khai thác cạn kiệt nên các công ty khai thác sâu vào lòng núi tạo nên những hầm ếch khổng lồ hết sức nguy hiểm. Hàng ngày hàng chục công nhân làm việc, đánh mìn dưới vách núi dựng đứng cao hàng chục mét. Nếu như tình trạng này còn tiếp diễn thì tại nạn xảy ra là điều khó tránh khỏi. Mặt khác, các công ty khai thác chui cũng đã lấn tới khai thác sang mỏ của một công ty được cấp phép đầy đủ đã gây mất ANTT vì có sự tranh chấp.
Trước thực tế đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An đã thành lập đoàn vào kiêm tra. Ngay sau khi kiểm tra, Sở TN&MT có công văn số 45 ngày 10/1/2012 yêu cầu HTX Liên Hợp thực hiện nghiêm đề án đóng cửa mỏ, nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng việc đóng cửa mỏ để khai thác và giao cho UBND xã Liên Hợp, phòng Tài nguyên môi trường huyện Quỳ Hợp tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý những hành vi vi phạm.
Kết luận, yêu cầu là thế nhưng HTX Liên Hợp vẫn ồ ạt khai thác bắt chấp chính quyền sở tại và cơ quan chức năng. Tiếp đó, sáng ngày 15/3, Đoàn kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh Nghệ An vào kiểm tra tiến độ đóng cửa mỏ Kèn Cò Phạt của HTX Liên Hợp và kết luận: “Tại hiện trường có một số moong khai thác chưa được HTX Liên Hợp cải tạo đưa về trạng thái an toàn, mặt bằng khai trường có nhiều đất đá thải và khoáng sản đã khai thác, tại khai trường có một số thiết bị như máy ủi, máy nén khí, máy khoan”.
Mỏ đá vẫn hoạt động hết công suất
Theo đó, Đoàn kiểm tra cũng đã yêu cầu HTX Liên Hợp dừng ngay việc khai thác đá chui nói trên. Tuy nhiên, khi đoàn kiểm tra vào làm việc thì các máy cẩu, máy xúc, ô tô tải đã được đưa ra khỏi mỏ, máy khoan, máy nén khí… được phủ bạt. Trưa ngày 15/3/2012, khi đoàn kiểm tra rút ra, thì phóng viên xâm nhập vào mỏ này thì thấy những chiếc ô tô tải, máy xúc, máy ủi ùn ùn tiền vào, hàng chục công nhân tiếp tục khoan, đánh mìn, vận chuyển hàng chục khối đá.
Công nhân đang khoan đá để đặt mìn
Cơ quan chức năng “đá bóng” trách nhiệm?
Trao đổi về thực trạng này, ông Nguyễn Minh Khôi, Phó trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện Quỳ Hợp phần trần: “Do có nhiều mỏ, nhiều doanh nghiệp hoạt động nên phòng không thể theo dõi hết”.
Còn ông Trần Văn Toản, Phó trưởng phòng Quản lý Tài nguyên khoáng sản Sở TM&MT Nghệ An cho biết: "Việc mỏ hết thời hạn cấp phép đóng cửa là điều đương nhiên. Sở làm rất nghiêm túc và quyết liệt theo luật pháp vấn đề này. HTX Liên Hợp thực hiện đề án đóng cửa mỏ được phê duyệt ngày 25/6/2011 và hết hạn vào ngày 25/02/2012, tuy nhiên qua kiểm tra đơn vị này vẫn lén lút làm là vi phạm và coi như là khai thác "thổ phỉ". Chúng tôi cũng đã có thông báo cho HTX Liên Hợp để đơn vị này thực hiện nghiêm túc luật khoáng sản”.
Ông Toản cũng cho rằng: “Trách nhiệm trong việc để cho HTX Liên Hợp khai thác dù đã hết thời hạn là thuộc về chính quyền xã Liên Hợp và UBND huyện Quỳ Hợp, còn Sở TN&MT là chỉ đạo mà thôi, không thể thường xuyên theo dõi được. Mặt khác việc tịch thu máy móc, trang thiết bị của đơn vị cố tình khai thác không thuộc về quyền hạn của Sở TN&MT”.
Trong khi đó, trao đổi với PV về vấn đề mỏ Kèn Cò Phạt, thượng tá Nguyễn Viết Nhi, Phó trưởng Phòng CSMT (PC49 - Công an tỉnh Nghệ An) khẳng định: "Nhiệm vụ chủ yếu của chúng tôi là ngăn chặn khai thác khoáng sản trái phép và ô nhiễm môi trường trong hoạt động khoáng sản. Vấn đề mỏ Kèn Cò Phạt đã hết hạn mà vẫn khai thác là vi phạm pháp luật, đây là về vấn đề hậu cấp phép khoáng sản và thuộc về trách nhiệm của Sở TN&MT".
Được biết, trước đây UBND tỉnh Nghệ An có quyết định đóng 54 điểm mỏ nhưng đến nay đã cấp lại được 28 điểm mỏ cho các doanh nghiệp khai thác, còn 26 điểm vẫn đang bị đóng cửa. Tuy nhiên, trên thực tế một số mỏ mặc dầu đã bị đình chỉ khai thác nhưng các doanh nghiệp vẫn lén lút khai thác và thậm chí còn khai thác rầm rộ hơn.
Thực trạng HTX Liên hợp công khai khai thác “thổ phỉ” mỏ Kèn Cò Phạt cho thấy các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đang buông lỏng quản lý đối với hoạt động của HTX Liên Hợp tại mỏ đá này. HTX Liên Hợp đã vi phạm pháp luật khi sử dụng vật liệu nổ không có giấy phép, vi phạm luật khoáng sản khi khai thác sang cả diện tích mỏ đã được cấp cho công ty khác, vi phạm quyết định đóng cửa mỏ của UBND tỉnh.
Quan trọng hơn, vì lợi ích kinh tế HTX Liên Hợp đã xem thường công tác đảm bảo an toàn lao động, nếu tiếp tục đào sâu vào lòng núi tạo nên những hàm ếch rộng lớn thì tại nạn thảm khốc là khó tránh khỏi.
Trước thực trạng trên các các quan chức năng, chính quyền các cấp, các Sở, Ban, Ngành liên quan sớm có biện pháp mạnh tay chấm dứt hoạt động khai thác khoáng sản trái phép của HTX Liên Hợp.