(Tin Môi Trường) - (Tinmoitruong.vn)-Ninh thuận một vùng đất thuộc miền cực Nam Trung Bộ, được biết đến như là quê hương sứ sở của cây nho tại Việt Nam, từ rất lâu rồi "Nho Ninh Thuận" đã trở thành thương hiệu nổi tiếng.
Ninh thuận điều kiện khí hậu, khí tượng, nguồn nước, cũng như thổ nhưỡng, đất đai phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây nho.
Cây nho được du nhập vào Ninh Thuận từ thời Pháp thuộc và được xem như cây trồng "nữ hoàng"; là cây truyền thống giúp người dân thoát nghèo và không ít người vươn lên làm giàu.
Đặc điểm của chính của cây nho là thích hợp với những vùng có khí hậu khô, không chịu được mưa nhiều và ngập úng lâu ngày. Do có sự tương thích, cây nho là loại cây trồng đặc thù, truyền thống của địa phương tỉnh Ninh thuận. Nơi đây đã hình thành một vùng nho điển hình và tập trung lớn nhất cả nước. Cây nho có giá trị kinh tế cao, hàng năm đem lại nguồn lợi lớn cho bà con nông dân. Mặc dù diện tích trồng cây nho tại Ninh Thuận chỉ chiếm từ 3,0% đến 3,5% tổng diện tích gieo trồng, nhưng giá trị sản xuất hàng năm chiếm từ 15% đến 20% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp.
Một sự thật đáng trăn trở trên quê hương Ninh thuận sứ sở của cây nho tại Việt Nam, diện tích trồng nho trong một số năm gần đây bị suy giảm khá nhiều. Vào năm 1995 diện tích trồng nho khoảng 2.300 ha, nhưng đến năm 2006 thì giảm còn 1.650 ha. Cho đến cuối năm 2008 diện tích giảm nhanh xuống 1.143 ha và tới cuối năm 2010 diện tích trồng cây nho ở Ninh thuận chỉ còn lại là 773 ha.
Một trong những lý do chủ yếu khiến cho cây nho lao đao, làm cho diện tích trồng cây nho ngày một suy giảm đáng lo ngại, trong đó nguyên nhân sâu xa của nó là do tác động của BĐKH. Thời gian gần đây, các hiện tượng thời tiết thủy văn xuất hiện càng trở nên dị thường và cực đoan hơn. Liên tiếp các năm 2009, 2010, 2011 có mưa dị thường giữa mùa khô. Tần suất suất hiện mưa lũ đặc biệt lớn ngày càng nhiều; đặc biệt là đợt mưa cực đoan tạo ra trận lũ lịch sử vào cuối tháng 10, đầu tháng 11/2010, đã gây thiệt hại rất lớn cho nền nông nghiệp nói chung, cho cây nho nói riêng.
Bên cạnh đó theo các nghiên cứu về khí tượng học cho thấy, hiện tượng Elnino kèm theo hạn hán thiếu nước nghiêm trọng xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn là do tác động của BĐKH. Số liệu thống kê, tại Ninh Thuận đã xảy ra hạn hán nặng nề vào các năm: 1988, 1993, 1998, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2010 gây ra rất nhiều tổn thất cho sản xuất nông nghiệp, trong đó cây nho cũng chịu chung hoàn cảnh khắc nghiệt vì thiếu nước tưới.
Bài toán khó đã được đặt ra, vì hiện nay nho thương phẩm trên thị trường rất được giá và trong tương lai nho vẫn là loại trái cây thơm ngon, bổ dưỡng, đắt tiền; bên cạnh đó nho còn là loại nguyên liệu chế biến ra những thực phẩm đặc biệt có giá trị như: Mật nho, rượu nho... Chính vì vậy, các cấp chính quyền, các ngành chức năng cần có những giải pháp phát triển canh tác cây nho cho phù hợp và thích ứng với tình hình BĐKH.