Qua phản ánh của một số người dân về việc nguồn nước sông Trai ô nhiễm, đục ngàu, có váng dầu..., PV đã có cuộc khảo sát thực tế và làm việc với lãnh đạo Công ty TNHH một thành viên luyện kim và khai khoáng Việt Đức - Nghệ An, có trụ sở tại xóm 11, xã Thanh Mỹ, Thanh Chương, Nghệ An, bị tố là nguồn cơn gây nên sự ô nhiễm của sông Trai.
Được biết, Công ty Việt Đức - Nghệ An được cấp giấy phép khai khoáng lộ thiên quặng sắt không từ tháng 3/2008 nhưng mới chính thức hoạt động từ hơn 3 tháng nay. Vì không có mặt bằng nên công ty phải thuê đất ven sông Trai thuộc địa phận xã Thanh Hương làm nơi sơ chế.
Làm việc với chúng tôi, ông Đỗ Minh Hiệu - Giám đốc công ty cho rằng nước sông Trai đục là do mấy hôm trước trời mưa tràn hồ chứa ở trên, chảy xuống và tràn ra sông Trai. Hỏi chảy tràn như vậy gây ô nhiễm đến nguồn nước sông Trai thì sao? Ông Hiệu cho hay: Chỉ chảy một thời gian ngắn thì không sao, hơn nữa công ty đang hoàn thiện hệ thống xử lí nước thải.
Thực tế tại thời điểm này, hệ thống xử lí nước thải của công ty hầu như chưa có gì. Ngoài hệ thống đường ống dẫn nước sạch từ sông Trai vào để rửa quặng, còn lại là 2 hồ chứa nước rửa được ngăn từ thung lũng của 2 ngọn đồi. Hồ chứa trên nhỏ, hồ chứa dưới to hơn nhưng cũng đã đầy ứ nước bẩn và váng dầu. Tại điểm xả nước thải từ hồ chứa, nước bẩn đục có chứa quặng sắt và váng dầu ứ đọng trên các bụi cây, phiến đá...
Ông Nguyễn Cảnh Hoan nhà nằm sát bờ sông Trai cho biết: "Từ ngày công ty Việt Đức về rửa quặng tại đây sông Trai đục ngầu, dơ bẩn quá. Hàng ngày chúng tôi vẫn lấy nước ở đây về tưới cho cây cối, cho trâu bò uống, tắm cho trâu bò và cả người cũng ra sông tắm vào dịp nắng nóng... Nhưng nay thì con sông đang chết rồi".
Theo quan sát của PV, tại điểm tiếp giáp với nguồn nước sông Trai, đối lập với dòng nước trong xanh của sông Trai là dòng đục nước ngầu đầy váng dầu thải ra từ công ty luyện kim và đang chảy cuồn cuộn về xuôi.
Đáng nói hơn, tại các hồ chứa nước thải của công ty không hề có bờ bao, cũng không biển báo hay biển chỉ dẫn nào khác. Hồ chứa nước thải chủ yếu là bùn non loãng có độ sâu khoảng 5-8m, trong trường hợp nếu trẻ em hay gia súc không may sẩy chân ngã xuống hồ thì rủi ro rất khó lường. Một vấn đề nữa khiến dân bất bình là việc vận chuyển nguyên liệu thô từ nơi khai thác đến nơi chế biến đã biến 1 đoạn đường dài gần 2km thành công trường đầy bụi bẩn và đất đá.
Khai thác tài nguyên khoáng sản góp phần quan trọng trong hoạt động kinh tế của địa phương song khai thác như thế nào để vừa đem lại hiệu quả kinh tế, vừa đảm bảo môi trường sống an toàn cho dân, là bài toán rất cần cơ quan chức năng cũng như bản thân công ty luyện kim sớm đưa ra lời giải.
Dưới đây là một số hình ảnh Công ty xả nước thải chưa xử lý xuống dòng sông Trai do PV ghi lại:
Hàng trăm tấn đất quặng được tập kết ở đầu nguồn...
Tất cả nước rửa quặng được thải xuống hồ nhỏ nằm phía dưới...
Hồ nằm lộ thiên, nước thải không được lắng lọc và không có rào chắn, biển báo - rất nguy hiểm với trẻ nhỏ
Nước chưa xử lý đổ xuống dòng sông Trai
Dòng nước trong xanh đang bị nước thải bẩn xâm lấn.
