Những câu hỏi thường gặp về ô nhiễm không khí trong nhà

Ô nhiễm không khí là do con người tạo ra và hóa chất tự nhiên, khí, các chất được sản sinh hay giải phóng bên trong hoặc gần nhà. Các chất ô nhiễm thường tìm thấy trong nhà là những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, các hạt bụi, khí radon, và khí đốt.

Những chất gây ô nhiễm đến từ nhiều nguồn khác nhau như sản phẩm tẩy rửa gia dụng, gỗ hoặc các loại nhiên liệu được đốt cháy, và các sản phẩm vật liệu xây dựng, đồ đạc, sơn, thuốc trừ sâu, nền nhà, và ngay cả các hoạt động của con người.

Một số nguồn, như điều hòa không khí giải phóng chất gây ô nhiễm gần như liên tục.

Đã có mức độ ô nhiễm trong nhà có thể nhấp nhận được chưa? (Anh Quân – sinh viên trường Đại học Quốc Gia, Hà Nội)

Tiêu chuẩn ô nhiễm hiện hành đối với không khí bên ngoài và nơi làm việc, nhưng không có tiêu chuẩn cho mức độ ô nhiễm trong nhà. Tuy nhiên, khi nhà cửa đã được giám sát, mức độ chất ô nhiễm trong nhà có đôi khi vượt quá "mức an toàn".

Mức độ ô nhiễm trong nhà "chấp nhận được" có thể phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau như:

• Các thành viên trong gia đình có bệnh mãn tính - đặc biệt là đường hô hấp hoặc bệnh tật trầm trọng hơn do chất gây ô nhiễm

• Trẻ em hoặc người cao tuổi là những người có thể nhạy cảm hơn với tác động gây ô nhiễm

• Cho dù các sản phẩm hoặc vật liệu được sử dụng trong nhà sản sinh ra chất ô nhiễm, chúng thường được sử dụng như thế nào

• hiệu quả của hệ thống thông gió và sự phân phối không khí khắp nhà

Các chất ô nhiễm trong nhà ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào? (Việt Phương – Ngô Quyền, Hải Phòng)

Bạn sẽ cảm thấy những tác động của sự phơi nhiễm với một chất ô nhiễm trong nhà lập tức ngay sau khi tiếp xúc, hoặc có thể xuất hiện sau một năm. Những tác động ngay lập tức bao gồm kích thích mắt, mũi, cổ họng, gây nhức đầu, chóng mặt và mệt mỏi. Những người cao tuổi, nhạy cảm với chất ô nhiễm sẽ có phản ứng với những chất này.

Ảnh hưởng đến sức khỏe có thể xuất hiện sau một năm kể từ khi tiếp xúc, hoặc lặp đi lặp lại, hay kéo dài. Các tác động này có thể ảnh hưởng hệ thống trung tâm thần kinh, tổn thương nhiễm sắc thể, và ung thư.

Bạn và bác sĩ của bạn có thể không chắc chắn về nguyên nhân của bệnh. Hầu hết các chất gây ô nhiễm không thể nhìn thấy, ngửi, nếm hay cảm thấy, và những bệnh liên quan đến chất gây ô nhiễm có thể tương tự như cảm lạnh hoặc nhiễm virus.

Ngoài ra, có nhiều nguồn ô nhiễm trong nhà, nên khó có một nguyên nhân nào được coi là nguyên nhân duy nhất của ô nhiễm. Ngoài ra, để ảnh hưởng đến sức khỏe phải mất vài năm để phát triển, một số người không ý thức được sự ô nhiễm có thể sẽ tác động vào vấn đề về sức khỏe trong tương lai.

Làm thế nào để biết trong nhà tôi có vấn đề về ô nhiễm? (Mỹ Hạnh – Thái Thịnh, Hà Nội)

Nếu bạn đang lo lắng về chất lượng không khí trong nhà mình, bạn có thể tự chuẩn đoán theo cách thông thường. Làm các thí nghiệm hoặc các mẫu vật đã dùng để thử đối với các sản phẩm gây ô nhiễm. Trả lời những câu hỏi dưới đây bạn cũng có thể xem xét khả năng ô nhiễm không khí trong nhà bạn:

• Bạn hoặc các thành viên trong gia đình bạn gặp những vấn đề gì về sức khỏe (chẳng hạn như bệnh đường hô hấp, dị ứng, viêm phổi…)?

• Chỉ có một thành viên trong gia đình có vấn đề về sức khỏe hay còn có nhiều thành viên khác?

• Lần đầu tiên nhận được lời phàn nàn về sức khỏe của các thành viên trong gia đình là khi nào?

• Bạn có thể gắn kết những vấn đề về sức khỏe với thời điểm xảy ra các sự kiện nhất định hoặc các hoạt động như di chuyển đến một ngôi nhà mới, tu sửa, hoặc thêm đồ đạc mới, trải thảm…?

• Có phải những vấn đề về sức khỏe xuất hiện theo mùa, tại một thời gian cụ thể trong ngày?

• Các vấn đề đó xuất hiện như thế nào và lần cuối cùng xuất hiện trong bao lâu?

• Có phải vấn đề về sức khỏe thường biến mất khi bạn rời khỏi nhà? Và nó trở lại khi bạn trở về nhà?

• Những vị khách cũng có cùng một phản ứng và vấn đề về sức khỏe khi ở nhà bạn không?

• Các vấn đề hoặc phản ứng thường giảm đi và ít nghiêm trọng hơn khi nhà bạn có sự thông gió?

Kỹ thuật lấy mẫu để phát hiện và đo lường chất ô nhiễm trong nhà có những khó khăn và chi phí khác nhau. Thử nghiệm đối với một số chất gây ô nhiễm như các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), carbon dioxide và chất amiăng, có thể yêu cầu một nhân viên công nghiệp được chứng thực sử dụng thiết bị đặc biệt. Các xét nghiệm này có thể có giá lên đến vài trăm đô la.

Bạn có thể mua bộ kiểm tra giá rẻ hoặc máy dò để đo radon, khí nitơ, hơi nước và các chất ô nhiễm khác. Các thiết bị có thể được cài đặt trong nhà của bạn trong một thời gian nhất định.

Thông thường bạn phải trả lại cho phòng thí nghiệm để phân tích. Bạn sẽ nhận được kết quả kiểm tra và theo dõi thông tin từ phòng thí nghiệm. Chi phí phân tích thường được bao gồm trong giá bán bộ kiểm tra hoặc phát máy dò.

Chất amiăng là một ngoại lệ. Chủ nhà có thể gửi một mẫu vật liệu nghi có chứa amiăng cho phòng thí nghiệm để "phân tích gộp." Hãy hỏi phòng thí nghiệm về làm thế nào để lấy mẫu và những biện pháp phòng ngừa an toàn nào để tuân theo.

Nếu bạn nghi ngờ rằng có thể có các sợi amiăng lưu thông trong nhà của bạn, sẽ sử dụng một phương pháp khác. Một mẫu amiăng đòi hỏi thiết bị đặc biệt và những kỹ năng của một nhà thầu được đào tạo loại bỏ amiăng hoặc nhân viên vệ sinh công nghiệp đã được chứng thực. được đào tạo hoặc vệ sinh công nghiệp được chứng nhận.

Tôi có thể làm gì để giảm thiểu hay loại bỏ các chất gây ô nhiễm? (Đức Mạnh – Vĩnh Phúc)

Có ba cách cơ bản để cải thiện chất lượng không khí trong nhà của bạn.

Một vài nguồn, giống như lò sưởi chạy bằng dầu hỏa không có lỗ thông hơi, có thể bị loại trừ và thay thế bằng lò sưởi không ô nhiễm mà hiệu quả hoạt động tốt hơn.

Một số nguồn khác, như thảm và sơn vecni có chứa hàm lượng VOC, hoặc đồ đạc chứa formaldehyde ở mức cao có thể được thay thế bằng vật liệu với mức thấp hơn nhiều, như sơn latex hoặc đồ đạc có chứa formaldehyde thấp.

Cải thiện tình trạng thông gió có thể làm giảm nồng độ các chất ô nhiễm trong nhà. Đơn giản chỉ cần mở cửa sổ và cửa ra vào thường xuyên sẽ làm tăng tỷ lệ thông gió tự nhiên. Bật quạt thông gió trong phòng tắm hay nhà bếp, giúp thoát hơi ra bên ngoài, có thể loại bỏ các chất ô nhiễm từ các phòng. Nếu bạn có một vấn đề radon, hãy đê cửa sổ mở khi sử dụng quạt để radon không thấm qua đất và vào trong nhà.

Chú ý: nếu không đủ không khí bên ngoài vào trong nhà, quạt thông gió có thể là nguyên nhân gây ra thông gió ngược của các thiết bị đốt. Khi sự cố này xảy ra, quá trình xả nhiệt có thể tràn vào nhà. Nếu nhà của bạn rất kín, sử dụng một hệ thống cân bằng trong đó bao gồm xả và hút không khí ra vào.

Giá cài đặt và vận hành các hệ thống máy móc thông gió lớn hơn có thể đắt. Hệ thống một đường xả sẽ hút sự trao đổi không khí từ các cửa vào bên trong nhà. Sự thông gió cho toàn bộ ngôi nhà có thể là một phần của hệ thống sưởi ấm và làm mát hoặc hoàn toàn riêng biệt.

Hệ thống cân bằng làm tăng việc hút không khí trong lành từ bên ngoài vào thay thế lượng không khí bên trong thoát ra ngoài. Hệ thống có thể bao gồm những dạng khôi phục hơi nóng để sử dụng làm ấm không khi trong những ngày đông.

Nếu bạn nhìn vào hệ thống thông gió toàn bộ ngôi nhà, hãy chắc chắn rằng:

• Hệ thống này cung cấp không khí trong lành cho phòng ngủ và khu vực phòng khách

• Không khí thoát ra từ nhà bếp và phòng tắm

• Hệ thống phân bổ không khí có hiệu quả với tất cả các phòng trong nhà. Đôi khi kiểm soát nguồn có thể ít tốn kém hơn so với thông gió ngày càng tăng kéo theo việc tăng chi phí tiền điện.

Hiện nay, ở Việt Nam vẫn chưa có những thiết bị chuyên dụng để khắc phục vấn đề này nhưng một số nước ngoài đã có những thiết bị này như bộ lọc không khí…

Bộ lọc không khí có hiệu quả trong việc loại bỏ chất ô nhiễm. Bộ lọc không khí thường được thiết kế để loại bỏ hạt và một số khí trong không khí.

Hiệu quả của bộ lọc không khí phụ thuộc vào:

• Bộ lọc không khí gom chất ô nhiễm từ không khí như thế nào (tỷ lệ phần trăm hiệu quả).

• Bao nhiêu không khí được tách ra thông qua việc làm sạch

• Cho dù nó loại bỏ hạt, khí hoặc cả hai. Hiệu quả của bộ lọc không khí nhằm làm giảm khí radon trong nhà đã không được đưa vào và không khuyến cáo bởi Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ.